†
WYBIERZ RÓD lub GENEALOGIĘ GENETYCZNĄ:

.

 F-bPOLACY, SŁOWIANIE, CELTOWIE, GERMANOWIE, Y-ADAM...  - Genealogia ludów i narodów

 EUREKA!

 Dzięki genealogii genetycznej już wiem, skąd pochodzą Polacy, Słowianie,

Europejczycy, inne ludy i ja sam też!

Zobacz objaśnienia pojęć genealogii genomicznej
www.tropie.tarnow.opoka.org.pl/Genealogia_genomiczna.pdf

UWAGA: Strona w trakcie aktualizacji!
(Uwaga, tekst tej strony, w miarę pojawiania sie nowych odkryć i ich opracowań, bywa często poprawiany i uzupełniany;
mogą więc pojawić się tu tymczasowe niekonsekwencje i sprzeczności - rzeczowe i interpretacyjne; proszę o współpracę).

 Jesteśmy tu na portalu saktuarium św. Świerada i Benedykta, Pustelników

         Święci nie ukrywają swojego pochodzenia (tylko gangsterzy muszą to robić).  Pracując nad zagadnieniem pochodzenia naszych pustelników nie można było nie zapytać o ich środowisko etniczne, a w końcu także i genetyczne.  W czasie przyjścia na świat św. Świerada i jego pobytu nad Dunajcem nie było tu jeszcze państwowości polskiej. Bolesław Chrobry, jak się wydaje, zagarnął tę ziemię dopiero w 1017/1018 roku, w drodze powrotnej z Węgier po pokojowym układzie ze św. Stefanem, a przed wyprawą kijowską. Zapewne wtedy, zwyczajem władców państwa Polan, ostatecznie zniszczył umocnienia starodawnego grodu w Naszacowicach i nowszego w Podegrodziu (Grobla), by na to miejsce zbudować tam swój własny symbol władzy, zwany dziś Zamczysko. Więc politycznie zorganizowana polskość dopiero tu wkraczała. A co było wcześniej?
      Czy ów naddunajecki Pustelnik był etnicznie i z krwi Polakiem i Słowianinem? Kazano nam w to wątpić, skoro wcześniej przebywali tu, jak w całej Polsce południowej i w Kotlinie Sądeckiej jacyś ludzie tzw. kultury przeworskiej, wysoko zorganizowanej i podobno etnicznie celtyckiej i germańskiej (Wandalowie?). Niby pod koniec IV wieku odeszli oni na południe, nad Dunaj i dalej, na południe i zachód, jak udowadnia archeologia oraz południowoeuropejskie  świadectwa pisane, ale jednak jakaś ludność tu pozostała, skoro przekazała Polakom wiele starożytnych nazw rzecznych, raczej jakoby niepolskiego, bo praindoeuropejskiego pochodzenia. Kto? Jacyś Ilirowie (Trakowie, Dakowie...) z czasów jeszcze przed-Chrystusowych?
      A może o etniczności św. Świerada rozstrzyga słowiański (wiślański) charakter grodu w Naszacowicach, czy wcześniejsze nieco, bo już z VI wieku, słowiańskie osadnictwo otwarte, odkryte nad potokiem Baryczka w Podegrodziu? Tam archeolodzy znaleźli zabytki bardzo ubogiej i prymitywnej ceramiki tzw. kultury praskiej, z tego powodu wiązanej dotychczas przez archeologię tylko z wczesnymi Słowianami. Właśnie znaczna część rosyjskich, ukraińskich, a zwłaszcza polskich archeologów (najpierw prof. K. Godłowski, a obecne zwłaszcza M. Parczewski i jego uczniowie z tzw. krakowskiej szkoły archeologicznej, allochtonicznej) przekonująco udowadniała, że praojczyzną Słowian były bagniste ziemie na Ukrainie - w dorzeczach środkowego Dniepru, Prypeci i górnego Bugu, gdzie przez wieki żyli w odcięciu od świata i jego wytworów, i dopiero w V/VI wieku wyruszyli w poszukiwaniu lepszych siedzib i tak ze swoją prymitywna kulturą weszli na arenę dziejową.
         O Słowianach więc, zgodnie z jakąś dziwną "poprawnością polityczną", do niedawna mówiono,  że:

"Oni [Słowianie] bardzo późno, na tle Germanów, zeszli z  drzew w puszczy nad Dnieprem"
i zajęli ziemie nad Wisłą, od niepamiętnych czasów germańskie.
albo: "Słowianki zbyt późno wyłoniły się z bagien nad Prypecią!",
czy też: "Tylko Cyganie później od Słowian pojawili się na arenie dziejowej".

         Czy na pewno tak było? Czy taka jest cała prawda?

         To pytanie legło u podstaw powstania tego portalu, poświęconego genealogii najpierw dokumentalnej niektórych moich lub parafialnych rodów, a następnie genetycznej niektórych osób i grup, jak Polaków, Słowian, Europejczyków i  Praindoeuropejczyków oraz Y-chromosomalnego Adama, jako ojca całej współcześnie żyjącej ludzkości. W międzyczasie genealogia genetyczna poczyniła milowe postępy i, niestety, niektóre pierwsze konstatacje stały się przestarzałe lub wprost nieużyteczne, oczekują więc na poprawę lub uzupełnienia (10.05.2016) .
 

 1.
 "GENEalogia Y-DNA prawdę ci powie!" o początku
i pokrewieństwie ludów na kuli ziemskiej
(haplogrupy Y-DNA)

      Oto pojawia się genetyka, a właściwie nie genetyka, lecz genealogia Y-DNA,  ze swoimi fascynującymi możliwościami dla badaczy tych zagadnień! M.in. dostarcza ona danych, które umożliwiają umiejscowienie konkretnego człowieka na drzewie genealogicznym rodu, plemienia, wielkiego ludu lub nawet całej ludzkości.

         To dlatego, że w męskim chromosomie Y przechowuje się i zasadniczo wiernie dziedziczy w trakcie przekazywania życia z ojca na syna materiał DNA wraz z jego historycznymi zmianami, zwanymi mutacjami.

         Męski charakter genealogii Y-DNA jest istotny w ustalaniu pierwotnej grupy rodowej, plemiennej, czyli pierwotnego etnosu (gr. "etnos" to rój, trzoda, plemię). Bowiem w cywilizacji patriarchalnej ojcowski rodowód był istotnym czynnikiem genezy i rozwoju grup rodowych, plemiennych i etnicznych. Płciowy chromosom Y, choć nie służy przekazywaniu cech somatycznych (z wyjątkiem płciowych) ani tzw. rasowych, zawiera w sobie jakby bibliotekę rodowodu ojcowskiego wszystkich poprzednich pokoleń w linii prostej. W genealogii Y-DNA bierze się pod uwagę te mutacje, które dokonują się w niekodujących (niegenowych) odcinkach  Y-DNA (ale to około 95% całej nici DNA!).

         Mianowicie spośród około 57 milionów możliwych w chromosomie Y mutacji, niektóre, np. SNP (Single Nucleotide Polimophism; snip) dokonują się bardzo rzadko, bo w poszczególnych parach zasad (nukleotydów) przeciętnie raz na miliard lat, a więc praktycznie najwyżej raz w dziejach ludzkości i tylko u jednego mężczyzny, spontanicznie, jakby losowo, jako błąd w procesie kopiowania Y-DNA. Są one zasadniczo dokładnie przekazywane w trakcie zapłodnienia (mejozy) wszystkim męskim potomkom. Przy tym jednak, choć rzadko, może dojść do kolejnej mutacji, choć w innym miejscu (markerze), która zostaje przekazana potomstwu podobnie jak i poprzednie.
         Mutacje SNP, przekazane męskim potomkom, są przez genetykę oznaczane odpowiednią literą, wskazującą na laboratorium, gdzie mutacje odkryto i cyfrą, oznaczającą kolejną liczbę odkrycia mutacji w tym laboratorium. Stąd np. takie symbole mutacji SNP: M417, L260, P45, CTS1211, DF93 itd.

Komputerowy obraz mutacji typu SNP (single nucleotide polomorphism Symbole zasad/nukleotydów:  A adenina, C cytozyna, G guanina, T tymina. Widzimy dwie sekwencje (dwa uklady) par zasad: wyżej, w próbce odniesienia jest sekwencja: GATTGGATGGGGT na dole, w próbce badanej sekwencja nieco inna:  GATTGGTTGGGGT  bowiem pojawiła się zasada T (tymina) tam, gdzie w próbce odniesienia  (w linii na górze) jest A (adenina),  czyli Adenina została zastąpiona Tyminą.  Oznaczenie mutacji:  A>T

         Od mutacji SNP zaczyna istnienie nowy ród (lub podród) genetyczny ojcowski (męski), a od mutacji mtDNA - genetyczny ród matczyny (żeński), zwany haplogrupą (h.g.) Y-DNA człowieka lub mtDNA (gr. 'haplous' jednolity, pojedynczy). Haplogrupa więc to grupa ludzka, pochodząca od jednego mężczyzny lub kobiety, u których w trakcie poczęcia doszło do określonej mutacji zwanej SNP; mutacja ta występuje niezmiennie (gr. haplous) u wszystkich jego męskich potomków, nawet mimo pojawienia się u nich kolejnych mutacji (podobnie jak mutacje mtDNA u potomków żeńskich).
         Haplogrupy oznaczamy umownie kolejnymi literami alfabetu łacińskiego, np. męskie - od A do T, oraz dodatkowo cyframi 1, 2, 3... oraz literami a, b, c... , jak np. R1a1a1 (jak aktualnie prasłowiańska i praindoirańska)  albo R1b1a2 (jak podstawowa grupa genowa w Europie Zachodniej, zwana tez celtycką lub atlantycką).
         Natomiast pierwszy mężczyzna, przodek wszystkich obecnie żyjących mężczyzn na świecie, tzw. Y-Adam, został oznaczony literą A. Potwierdziła się bowiem zapisana w Biblii tradycja o jednym człowieku u początku ludzkości, zwanym w genealogii genetycznej Y-chromosomalnym Adamem lub Y-Adamem. Pierwszego potwierdzenia dokonały badania Cruciani et al., maj 2011, który wykrył szereg mutacji SNP oznaczone później jako haplogrupa A1, dziedziczone głównie przez wszystkie haplogrupy pozaafrykańskie; oraz mutacje oznaczone jako bratnia haplogrupa A0, wykryte w Kamerunie i dziedziczone tylko przez tę grupę afrykańską.  Z kolei w roku 2012 z inicjatywy grupy klientów komercyjnej firmy FTDNA (tzw. "citizen sciencists")  i na ich koszt dokonano kolejnej serii badań, które doprowadziły do wykrycia kolejnych osób z grupy A0, co umożliwiło zatwierdzenie wyników Crucianiego, a nadto daleko starszej haplogrupy, oznakowanej jako A00. Dziedziczna jest głównie przez nieliczną ludność żyjąca w południowo-zachodnim Kamerunie, wśród plemion Bangwa i Nkongho-Mbo.  Paralelna do A00, bratnia grupa mutacji SNP, otrzymała oznaczenie A0T, gdyż jest dziedziczona przez wszystkie haplogrupy afrykańskie: A (oprócz A00) i B oraz pozaafrykańskie od C do litery T. Liczba SNP umożliwia datowanie tych haplogrup, a więc i ich wspólnego przodka, Y-Adama, na około 200.000 lat (w pracy opublikowanej przez Mendez et al. 2013 Y-Adama datowano nawet na około 338.000 lat!).

         A oto laboratoryjna "metryka" jednej z tysięcy mutacji (SNP) Y-Adama, przekazanych  obydwu liniom ludzkości - A00 i A0T - jako wynik zmiany  zasady cytozyny w tyminę, czyli C->T. Odkryta jako pierwsza z tej grupy stała się symbolem Y-Adama (w 2012-2013 r. liczba znanych SNP Y-Adama wynosi już  1109):

Powyższe badania umożliwiły opracowanie nowego diagramu filogenetycznego drzewa współczesnego człowieka.

Aktualne drzewo genealogiczne genetycznych rodów ojcowskich
współczesnych ludzi. Wrzesień 2015 r.

Części drzewa genealogicznego: afrykańska i pozaafrykańska.
"Out of Africa" - około 68.500 lat temu

By user:Maulucioni. This work is derived from File:Yap tree.gif by user:Wapondaponda - wikipedia, CC BY-SA 3.0,
 https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=1047118

- - -
Zobacz Tabelę czasu haplogrup i  populacji świata
http://www.tropie.tarnow.opoka.org.pl/hg_czas.pdf

Zobacz procentowe rozmieszczenie poszczególnych haplogrup na mapie świata.
http://www.scs.illinois.edu/~mcdonald/WorldHaplogroupsMaps.pdf

oraz: mapy rozmieszczenia w świecie poszczególnych haplogrup
Por. datowanie węzłów międzygrupowych (Marco Heinla, 2011): http://beforepresent.dyndns.info/timevalues.html
oraz sporządzone przez Dienekesa Pontikosa i opublikowane na jego blogu:
http://dienekes.blogspot.com/2012/08/dates-of-major-clades-of-y-chromosome.html
...............................................

          Potwierdziła się także tradycja o wspólnej matce wszystkich żyjących na świecie kobiet. Bowiem dzięki mechanizmowi wiernego przekazywania potomstwu tylko przez matkę genu mitochoindrialnego, mt-DNA, regulującego powstanie i działanie mitochondriów komórkowych, służących  "energetyce organizmu" oraz dzięki mutacjom, które w trakcie kopiowania w tym genie zachodzą, można dojść do pierwszej matki w linii prostej, czyli tzw. mitochondrialnej Ewy. W genealogii genetycznej datuje się ją obecnie na około 177 tysięcy lat temu (Behar et al. 2012) i też w środkowo-wschodniej Afryce.
 

         Zespół mutacji mitochondrialnej Ewy oznaczono symbolem

  RSRS 

 - skrót od Reconstructed Sapiens Reference Sequence.
 

         W ten sposób, korzystając ze znajomości drzewa genealogicznego mutacji w Y-DNA i w mtDNA, można genealogię swojego rodu, znaną np. z dokumentów i tradycji rodzinnej, uzupełnić genealogią genetyczną - aż do pierwszych praojców: chromosomalnego "Adama" i mitochondrialnej "Ewy". 

Ilustracja dziedziczenia genów mitochondrialnych (mtDNA) tylko w prostej linii matczynej i Y-DNA tylko w prostej linii ojcowskiej. Pozostałe geny, tzw. autosomalne, dziedziczone są tak w linii prostej, jak i w liniach bocznych:  do ojców za pośrednictwem ich matek, a do matek za pośrednictwem ich ojców. dna-forums

http://www.nottingham.ac.uk/-sczsteve/Gothenburg_13Oct2011.pdf

         Zob. przykład takiej genealogii ojcowskiej Y-DNA i matczynej mtDNA pewnej rodziny.
         Ze względu na to, że w naszej cywilizacji patriarchalnej (ojcowskiej, męskiej) pierwotne grupy etniczne mają genezę patriarchalną, co potwierdza archeogenetyka, interesuje nas szczególnie ustalenie pokrewieństwa i pochodzenia wspólnot plemiennych i etnicznych przez śledzenie dziedzictwa genetycznego w męskim chromosomie Y-DNA. Zajmuje się tym genealogia Y-NA, zwana też, choć trochę niewłaściwie, genogenealogią. Genealogia Y-DNA bywa w antropologii niekiedy mylona z pokrewną nauką, zwaną genetyką populacyjną, której zadaniem jest śledzić genetyczne podobieństwa między dzisiejszymi społecznościami, z całą ich biologiczno-genową złożonością.

Odkrycia i datowanie "Człowieka z Ust'-Ishim" u uścia' (sic!) rzeki Iszym
do Irtyszu w zachodniej Syberii, a także haplogrupy K2* (Fu et al., 2014)

Tam, w Ust'-Ishim nad rzeką Irtysz, 45.000 lat temu żył "Czlowiek z Ust'-Ishim", potomek haplogrupy K2*, żyjącej około 50.000 lat temu, która wcześniej migrowała w kierunku Sundalandu, gdzie wnet pojawił się inny jej potomek, haplogrupa MP, praprzodek większości Europejczyków (zob. tabela Czasu rozwoju haplogrup Y-DNA).
Tempo mutacji (SNP) w Y-DNA 0,76x10^-9

Uwaga.
Zaniżone datowanie wszystkich (All) haplogrup człowieka współczesnego (153 tysiące lat zamiast około 275 lub przynajmniej 200 tysięcy, jak do niedawna datowano) jest wynikiem braku pełnego testowania ludzi haplogrupy A00.
 

2.
Genealogia Y-DNA POWIE CI też o bliższym pokrewieństwie
rodów, rodzin i osób
(Haplotypy Y-DNA)

          Oprócz omówionych wyżej mutacji SNP, w męskim Y-DNA dokonują się jeszcze inne, mniej czytelne w genealogii, ale daleko częstsze zmiany. Polegają one na zmiennej ilości powtórzeń  odpowiedniego tandemu (sekwencji) zasad, np. ATGC, w pozagenowych mikrosatelitarnych markerach Y-DNA, nazywanych STR (Short Tandem Repeats, czyli powtarzenia krótkiego tandemu, czyli sekwencji, zasad A-T-G-C). Ulegające zmianom miejsca, w których dokonują się owe powtórzenia, nazywane są "loci" lub "markery" i oznaczane są skrótem Dys# i numerem tego miejsca; zaś zmieniona liczba powtórzeń owych tandemów stanowi  liczbę alleli w danym markerze (miejscu), np. DYS393=13. Zestaw liczb owych powtórzeń (alleli) u jednego mężczyzny stanowi jego  haplotyp (ht) STR. Haplotyp, czyli zestaw ilości mutacji w poszczególnych miejscach (markerach) Y-STR jednego mężczyzny, umożliwia porównanie z haplotypem innego mężczyzny z tej samej haplogrupy, przeliczenie dzielących ich mutacji czyli GD (genetyczny dystans), ustalenie na ich podstawie wspólnego najbliższego przodka (MRCA) i rozpoznawanie bliskości ich pokrewieństwa. Bywa to wykorzystywane np. w sądownictwie (dla ustalenia lub wykluczenia ojcostwa) albo w budowie drzewa genealogicznego jakiegoś wielkiego rodu.
         Spotykane liczby alleli w poszczególnych 67 markerach (loci), w standardowej kolejności firmy FTDNA i w najczęstszych haplogrupach w Europie przedstawione są na na specjalnej tablicy, a zwłaszcza na naszej stronie: Dyskusja o mutacjach.
         Od 5 kwietnia 2011 r. jako standard uważa się testowanie nie 67, a 111 markerów w firmie FamilyTree DNA.
         Zestaw podobnych haplotypów STR może być niekiedy użyty bez bardziej kosztownych badań, choć z daleko mniejszą pewnością, do ustalenia  haplogrupy SNP, w ramach której owe haplotypy powstały. Jednak trzeba wiedzieć, że podobne haplotypy mogą pojawiać się równolegle w rozmaitych haplogrupach.

Oto przykład 25-markerowego haplotypu modalnego, czyli najczęstszego, słowiańskiej haplogrupy R1a1a  w  krajach Europy Środkowej i Wschodniej: zwłaszcza: Polska, Ukraina, Rosja, Białoruś, Litwa, Niemcy, Czechy, Słowacja i Węgry (według Wikipedii)

Liczba DYS w programach FTDNA oznacza numerowane miejsce (marker) w STR męskiego Y-DNA.
Allele wyrażają ilość powtórzeń określonej sekwencji (tandemu, następstwa)  zasad A, C, G, T w danym miejscu Y-DNA.
Np. na podstawie Dys 385a=11, 439=11, 447=23 rozpoznaje się powyższego haplotypu haplogrupę R1a1a1g, typ N (kraje słowiańskie).

         Powstanie w drodze mutacji (np. przestawienia kolejności zasad A,C,G,T) nowych haplotypów w ramach jednej haplogrupy wymaga czasu. Stąd ilość tych mutacji w Y-STR bywa wykorzystywana w ramach genealogii  Y-DNA do obliczania czasu od wspólnego przodka, w skrócie TMRCA (Time to the Most Recent Common Ancestor).  Metodami statystycznymi ustalono, że:
      1) w przypadku przeliczenia alleli w 12-markerowym haplotypie należy się spodziewać 0,022 mutacji na 25 lat, co daje jedną pełną mutację na haplotyp na 1136 lat.
      2) w przypadku przeliczenia alleli w 25-markerowym haplotypie należy się spodziewać 0.046 mutacji na 25 lat,  co daje jedną pełną mutację na haplotyp na 543 lata.
      3) w przypadku przeliczenia alleli w 37-markerowym haplotypie należy spodziewać się 0.09 mutacji na 25 lat, co daje jedną pełną mutację na haplotyp na około 278 lat.
      4) w przypadku przeliczenia alleli w 67-markerowym haplotypie należy spodziewać się 0,12 mutacji na 25 lat,  co daje jedną pełną mutację na haplotyp na około 208 lat (stawki Klosowa-Rożanskiego w: Wiestnik 3/12, 2010 r.).
 

         Obecnie każdy człowiek, przekazując wymaz (z jamy ustnej) ze swoim DNA, może wziąć udział, z niewielkim wydatkiem pieniężnym,  w programie tych badań (program FamilyTreeDNA). Zob. Polish project, który administruje Amerykanin polskiego pochodzenia, L. Mayka. Krótki poradnik zob. niżej, w rozdziale 16.

Dolna część drzewa genealogicznego ludów Europy, tylko haplogrupy męskie Y-DNA. Od lewej - haplogrupy dzisiejszych ludów: R1b, R1a1, Q1a, N1c1, I1a, I2a2, J2b, J1, G2a3, E-V, E-M. O nich mowa niżej.   W centrum - czas powstania (w latach) odpowiednich mutacji Y-SNP czyli początku poszczególnych haplogrup. (Eupedia-tree2)

3.
jak powstały ludy pozaafrykańskie?

Mapa ogólna rozprzestrzeniania się współczesnego człowieka z Afryki do Eurazji i dalej.

Migracje i rozmieszczenie haplogrup Y-DNA w świecie (kliknij, powiększ!)
Zob. miejsce haplogrupy A00 i A0 w Kamerunie; tam początek współczesnego człowieka.
źródło: https://en.wikipedia.org/wiki/File:World_Map_of_Y-DNA_Haplogroups.png
Zob. pochodzenie rdzennych Amerykanów,Ri Q: http://www.sciencemag.org/content/342/6157/409.full

         (Zobacz też: Pochodzenie ludności w rejonie Dunajca)

https://dnaexplained.files.wordpress.com/2014/10/hammer-2014-30.jpg?w=584&h=380

         Pierwsze słynne "Out of Africa" współczesnego człowieka na Półwysep Arabski mogło dokonać się wnet po 100.000 lat temu, o czym mają świadczyć niektóre świadectwa archeologiczne. W tym okresie, zapewne w Afryce, powstaje haplogrupa BT*, której liczne SNP są dziedziczone przez wszystkie pozaafrykańskie haplogrupy. Na czas około 70.000 lat temu datuje się wielką katastrofę przyrodniczą, związaną z wybuchem wulkanu Toba w Indonezji. Musiała ona dotknąć i najstarsze populacje ludzkie, migrujące w kierunku Azji. Widoczne jest to także na haplogrupie BT, której liczne mutacje w jednej linii ojcowskiej świadczą o przeżytym wąskim gardle (bottleneck) demografii. Przeżył tylko jeden przodek, oznaczony dziś jako haplogrupa BT, który otrzymał szansę być ojcem prawie całej pozaafrykańskiej ludności świata.
         Zapewne poza Afryką, około 70.000 lat temu, już poza Afryką haplogrupa CT rozgałęziła się na DE i CF.   Hg E - po wydzieleniu siĘ wnet powróciła do Afryki, gdzie się bardzo upowszechniła i stanowi większość ludów tego kontynentu. Hg D - migrowała daleko do Azji środkowej i wschodniej (Japonia).  Potomkowie z hg C żyją w krajach Azji zachodniej, południowej i południowo-wschodniej, nadto jako aborygeni w Australii oraz pierwotna ludność na wyspach Polinezji i nielicznie w Ameryce.
         Natomiast potomstwo naszego przodka z haplogrupą F dało początek prawie 90% pozaafrykańskiej ludności świata. W gronie potomków haplogrupy F (naszego przodka, zob.) w Azji Mniejszej wyłoniła się najpierw współna haplogrupa GHIJK, a wnet potem żyjąca dziś głównie na Zakaukaziu i nielicznie w Europie haplogrupa G (wyróżniająca dziś głównie Ormian). Haplogrupa G na początku VI tysiąclecia przed Chr. przyniosła do Europy rolnictwo. Natomiast z synowskiej haplogrupy HIJK wyłoniła się haplogrupa H. To żyjący dziś w Indiach, a potem ich część także w Europie jako Cyganie/Romowie. 

         Od około 55 tysięcy lat temu Azji Mniejszej z ojcowskiej grupy IJK rozwija się populacja z haplogrupą IJ, a z niej potem wyłoni się w Europie ludność staroeuropejska, "przedindoeuropejska", z haplogrupą I, którą by trzeba utożsamić prawdopodobnie ze znanymi w Europie populacjami przeważnie pod nazwą Wenetowie/Wenedowie. W południowej Skandynawii dali oni początek etnosowi pragermańskiemu. Natomiast w  Azji Mniejszej powstała haplogrupa J, głównie semicka.

         W czerwcu roku 2014 T. Karafet et al. ogłosili wyniki badań ważnych dla ustalenia, dotąd raczej enigmatycznie nakreślanego, drzewa filogenetycznego w pionie haplogrup A-R, w jego młodszych gałęziach: Improved phylogenetic resolution and rapid diversification of Y-chromosome haplogroup K-M526 in Southeast Asia, (Link i dostęp w:  http://dienekes.blogspot.com/2014/06/refined-structure-in-haplogroup-k-m526.html ).

         ...............................

            Nota z dnia 25.08.2021.

         Ważnym przyczynkiem w temacie pochodzenia wczenych gałęzi drzewa współczesnego człowieka jest praca  Hallast P.  et al.  2021, Pochodzenie z Azji Południowo-Wschodniej dla współczesnych nieafrykańskich ludzkich chromosomów Y (z ang.)

( https://link.springer.com/article/10.1007/s00439-020-02204-9 )

         Autorzy przekonująco wykazują, że po prawdopodobnym podziale w haplogrupie CT jeszcze przed wyjściem z Afryki, wnet po roku 54.000 lat temu dokonała się szybka ekspansja w kierunku południowo-wschodniej Azji trzech haplogrup, C, D  i FT.  Genetyczne ślady ich zgrupowania widzimy na poniższej mapie (kolor czerwony) na terenie tzw. Sundalandu. Stamtąd dopiero, po rozpadzie haplogrupy FT na F i GHIJK, ta ostatnia w swoich podgrupach jeszcze przed rokiem 50.000 wydzieliła z siebie 15 linii, z których czternaście rozmieściło się wówczas w południowo-wschodniej i południowej Azji lub Oceanii, ekspandując potem na całą Eurazję i pozostały świat.

Hallast P. 2021,  Pochodzenie z Azji Południowo-Wschodniej dla współczesnych nieafrykańskich - post Out of Africa

Ta migracja naszych praojców z Afryki w trzech grupach: C, D i FT do Sundalandu i potem w wydzielonych
tam i później grupach z Sundalandu ku Europie jest ważnym epizodem w naszych dziejach rodowych.

0 - 0 - 0  - 0 - 0

         Według Karafet 2014, w rodzie naszego praprzodka z haplogrupą K-M9, po wydzieleniu się gdzieś w Azji Poludniowej podgrupy K1-P326, w której powstały gałęzie L (żyjące dziś zwł. w Pakistanie, Indiach i Sri Lance) i T (żyjąca dziś na Bliskim Wschodzie, pd.-zach. Afryce i w Europie), w drodze ku Azji Południowo-Wschodniej wyłoniła się najpierw mutacja K2-M526 (bliski przodek "człowieka a UST'-Ishim", datowanego radiowęglowo na 45 tysięcy lat), a już zapewne na terenie Sundalandu, (dziś Wyspy Sundajskie w Indonezji) wówczas w całości będącego na powierzchni, kolejna podgrupa z mutacją P331, oznaczana teraz jako haplogrupa K2b, oznaczana także jako MP.

Sundaland i jego domniemane granice południowe,
stosownie do zmiennego poziomu mórz ( http://en.wikipedia.org/wiki/Sundaland )

         Haplogrupa MP uległa tam szybkiemu rozwojowi demograficznemu. Zapewne pod koniec okresu wielkiego zlodowacenia (LGM) około 18-15 tys. lat temu i podniesienia się poziomu mórz zaszła konieczność ucieczki z Sundalandu i emigracji euroazjatyckiej, w której brały udział powstające haplogrupy Q i R.
         Oto jak M. Hammer przedstawia migrację od Sundalandu ku Europie:

https://dnaexplained.files.wordpress.com/2014/10/hammer-2014-30.jpg?w=584&h=380

          Niektórzy potomkowie haplogrupy Q poprzez północno-wschodnią Syberię i Alaskę około 15.000 lat temu zawędrowali na kontynent Amerykański, dając wraz z hg C początek  autochtonnym  Indianom w Ameryce Północnej i Południowej.

          Natomiast haplogrupa R-M207 powstała około 34.000 lat temu (zob. tabela) i rozproszyła się gdzieś m.in. w rejonie Ałtaju. O tym świadczy jej potomek, tzw. "Chłopiec z Malta (Mal'ta)", którego archeologiczne szczątki, datowane na 24.000 lat temu, znaleziono we wsi  Mal'ta, w pobliżu Jeziora Bajkał. W tym rejonie mogło też dojść do wydzielenia się i migracji podgrup R1 i R2. Ta druga zatrzymała się głównie na Półwyspie Indyjskim. Ta pierwsza, z mutacją M173 i swoimi podgrupami R1a i R1b, rozproszyła się głównie w Eurazji Środkowej i Zachodniej, głównie w Europie.

MALTA. Na Syberii, pod południową granicą Federacji Rosyjskiej, nad wypływającą  jako jedyną z jeziora Bajkał rzeką Biała (wpływa do rzeki Angara, Jeniseju do Morza Karskiego i Arktyki, poniżej miasta Irkuck znajduje się wioska Malta.       Odkryto tam paleolityczny grób z roku około 24.000 lat temu z czaszką chłopca i jego genetyczną haplogrupą R  (bez znanych nam młodszych mutacji w haplogrupzch R1, R2 i R1a/R1b): http://antropogenez.ru/article/743/       Dziś w okolicy Malta żyje syberyjskie niewielkie plemię Keti, http://www.narodsevera.ru/north/narod/keti  które dziedziczy zapewne cechy tamtejszej ludności sprzed 24 tysięcy lat, a może także niektóre jej obyczaje. http://dienekes.blogspot.com/2013/11/ancient-dna-from-upper-paleolithic-lake.html

         Populacje haplogrupy R1 z jej podrupami R1a i R1b, które zachowały pierwotny "ojcowski" język, są twórcami i użytkownikami  języków tzw. indoeuropejskich, nazwanych tak ze względu na geograficzną ich rozległość od Subkontynentu Indyjskiego na południu Azji po zachodnie krańce kontynentu Europejskigo.

         Uwaga. Powyższe dane porównaj: Chiaroni et al. 2009; tam też najnowsza mapa powstania poszczególnych haplogrup,  ich migracji oraz aktualnego rozmieszczenia ich populacji w świecie (mapa).

Główne haplogrupy, R1a (kolor pomarańczowy) i R1b (kolor czerwony) i inne  w Europie
i na terenach przyległych na południu i południowym wschodzie; według wikipedii, rok 2013.

4.

http://www.eupedia.com/europe/Haplogroup_R1b_Y-DNA.shtml
 ITALO-celtyckA i germańska HAPLOGRUPA R1b w Europie.
Początek ludów "zachodnioeuropejskich"
 

         Vincent Vizachero na geograficznej mapie (http://vizachero.com/R1b1/R-Map.png) zobrazował nam podział rodu R-M207 na R1-M173 i R2. Haplogrupę R2 znajdujemy głównie w Indiach. Natomiast z rodu R1 ewoluowały rody R1a i R1b. Potomstwo rodu R1a-M420 zaludnia dziś głównie ziemie słowiańskie. Natomiast w R1b-M343 autor uwidocznił podział na trzy gałęzi: gałąź afrykańską (R-V88 i R-V69; głównie w Kamerunie), gałąź europejską (potomstwo grupy R-M73) i bliskowschodnią (R-M269).

Tak genealog Vincent Vizachero (V.V.) na Bliskim Wschodzie /Azji Środkowej ilustruje kolebkę powstania rodu R, i jego potomstwa: R2 (głównie Indie) oraz R1 (głównie Europa). Ród R1b rozgałęzia się głównie na mutacje: M269-Palestyna, V69-Afryka Subsaharyjska, M73 i jej podgrupy - Europa. Natomiast migrację rodu R1a i jego podgrup - V.V. widzi powyżej mórz Kaspijskiego i Czarnego.

      A więc w ojcowskiej haplogrupie R1-M173 wyłonił się, prawdopodobnie w Azji Centralnej, przodek większości dzisiejszych zachodnich Europejczyków, z haplogrupą R1b-M343. Jej dzieje i poszczególne populacje wstępnie datował w obszernej publikacji Anatolij A. Klosow w periodyku  'Wiadomości Rosyjskiej Akademii Genealogii Y-DNA':
1. Gablogruppa R1b (czast' 1) w:  Wiestnik Rossijskoj Akademii DNK-Genealogii t.3, nr 2, luty 2010
2. Gablogruppa R1b (czast' 2) w: Wiestnik, t.3, nr 3, marzec 2010: .
         Wydzielenie się haplogrupy R1b z ojcowskiej R1 dokonało się około 29.000 lat temu, zapewne jeszcze w Azji Poludniowo-Wschodniej.
         Mapa migracji haplogrupy R1b (M343) z Azji do Europy. Powstanie europejskich podgrup: L51, L11 oraz następnych (wg. Eupedii):

Procentowa i geograficzna częstotliwość
kluczowych zachodnioeuropejskich podgrup (mutacji) w haplogrupie R1b:

Euroazjatycka haplogrupa R1b(M343) i jej główne europejskie podgrupy, pochodne europejskich L51 i L11.
1) U-106 grupa germańska i anglo-saska.    2) L21 grupa celtycka.   3) U152 grupa italo-celtycka, alpejska.
(mapy z Eurogenes-Blog:    http://eurogenes.blogspot.com.au/2013_11_01_archive.html  Tam wskazanie źródło:
 Michael Hammer, Origins of R-M269 Diversity in Europe, University of Arizona, FamilyTreeDNA, 9th Annual Conference).

         Hammer 2013 powiedział: "Zespół dowodów potwierdza hipotezę, że rozkład linii R-P311 jest wynikiem głównie ruchów ludności, które wystąpiły dopiero po przybyciu rolnictwa w neolicie. Populacje posiadające chromosomy R-P311 prawdopodobnie zastały Europę Zachodnią prawie opuszczoną przez neolityczne Y-DNA. To spowodowało przewagę postneolitycznych przybyszów"

         W Europie wspólny przodek (MRCA) podgrup haplogrupy R1b pojawił się około 2500 lat a.C. (p.n.e.), co jest najstarszym w Eurazji świadectwem jej istnienia. Jest to czas kultury kurhanowej w Europie Środkowej i Wschodniej.
         Warto wspomnieć, że osobna gałaź haplogrupy R1b pojawia się w Afryce Subsaharyjskiej, w okolicach Czadu i Kamerunu (gdzie - wg pracy F.Cruciani et al., 2010. - dochodzi do mutacji R-V88 i jej podgrup) oraz Algierii, gdzie ich MRCA datuje się na około 1875 przed Chr.
         Nieco odmienne, ale także godne zalecenia, są dane, które prezentuje na swoich stronach EUPEDIA (opis haplogrupy i podgrup, datowanie, mapy, dyskusja). Według niej około 3000 lat przed Chr. ludność hg R1b1a2, po całkowitym opuszczeniu kultury Majkop i częściowym opuszczeniu Anatolii (zob. mapa niżej), przeprawiła się w okolice delty Dunaju, a potem dalej na zachód od Morza Czarnego. Tam zapewne doszło do bliższego zetknięcia się z populacjami starszych haplogrup R1a1 (słowiańską), I1 i I2 (wenecką), J (bliskowschodnią) oraz E3 (afrykańską).
         Później hg R1b1a2 przesunęła się dalej wzdłuż Dunaju do jego źródeł, zatrzymując się na północ od Alp (dzisiejsza Austria i południowe Niemcy):  zobacz trasy migracji: Eupedia.map

Migracja  z Bliskiego Wschodu do Europy zachodnioeuropejskiej ("celtyckiej")  haplogrupy R1b z Azji Mniejszej (Anatolia) i Podkaukazia do rejonu pod Alpami i dalej na zachód, południe i północ. Podano orientacyjne daty wydarzeń. Pełną mapę migracji zob.: Eupedia

         Po kolejnych mutacjach w DNA, jak wskazuje mapa,  nastąpił także podział "etniczny" dotychczasowej grupy celtyckiej na dwie zasadnicze podgrupy: germańską (a raczej zgermanizowaną) R1b1a2a1a1-U106 i celtycką R1b1a2a1a2-P312. Bowiem ta pierwsza podgrupa, pochodząca z ośrodków kultury halsztackiej, udając się ku północy i zajmując nadmorskie tereny przy Morzu Północnym i przy zachodnim Bałtyku, po zlaniu się z grupą bałtycko/nordycką (hg I1 i I2b), przeszła proces germanizacji.
         Natomiast inne podgrupy celtyckie skierowały się do Italii i na półwysep Iberyjski (Baskowie, Iberowie - ok. 2250 p.n.e), do Galii (Francja) 2200,  na Wyspy Brytyjskie (Irlandia 1800, Brytania 400 p.n.e), Italia i Bałkany 1200, Nadrenia 1200, Skandynawia 1000  p.n.e. (datowanie wg Eupedii lub Klyosova)

       Dziś cała zachodnia haplogrupa R1b1a2, ze wszystkimi swoimi kilkunastoma mutacjami i podgrupami, stanowi w tych krajach podstawową populację, począwszy od  Skandynawii, gdzie regionalnie może być ok. 30% mieszkańców tej grupy, i Niemiec, gdzie do całej grupy zachodnioeuropejskiej (tj. zgermanizowanych Celtów) należy blisko 40% społeczeństwa, aż do Półwyspu Iberyjskiego (np. Baskowie) i Wysp Brytyjskich, które regionalnie nawet w około 80% wykazują się haplogrupą R1b1a2. Wysoki procent ludności z tą haplogrupą żyje dziś także na kontynencie amerykańskim.

         Długa migracja ludności haplogrupy R1b1a2 z Azji Centralnej przez wysoko rozwinięte tereny ówczesnego Bliskiego Wschodu, Azji Mniejszej i Półwyspu Bałkańskiego regionami południowymi lub doliną Dunaju; nadto kontakty z siostrzaną grupą  europejskich Słowian R1a1a1 i R1a1a1g, rozwijającą się wtedy już od Krety i Bałkanów po Polskę i najbliższe ziemie stało się olbrzymią szansą przyspieszonego rozwoju cywilizacji celtyckiej w Europie i stworzenia wcześniejszych, niż np. wśród Słowian, organizmów państwowych.
         O udziale populacji celtyckiej R1b w tworzeniu i rozwijaniu językowego i kulturowego dziedzictwa indoeuropejskiego - zob. w rozdziale 8.
         O udziale Celtów w tworzeniu archeologicznych kultur w starożytności - zob. Dyskusja n.18.
         Oto kolejna praca, Myres et al. 2010, na temat przybycia z Azji i zasiedlenia Europy przez populacje haplogrupy R1b1a2 i jej podgrup w Europie:

5.

http://www.eupedia.com/europe/Haplogroup_R1a_Y-DNA.shtml

Haplogrupa/RÓD  R1a i jego główne podgrupy.
Ród zwłaszcza Słowian i ich najbliższych krewnych, indo-irańskich Ariów.

         Z genezą Słowian jako etnosu (gr. "etnos" - plemię, ród) sprawa jest niejasna, podobnie jak z innymi starożytnymi ludami. Najstarszą słowiańską wersją ich nazwy zanotował Prokopius z Cezarei: Spori, która skojarzyła sie mu ze słowem sporadoi 'sporadyczni, rozproszeni'. Ale bliższa analiza językoznawcza już wykazała, że słowiańskie słowo spori oznaczało "sporzy, liczni".
         (Odnośnie etnogenezy Słowian złą przysługę prawdzie naukowej wyrządzili ostatnio skrajni allochtoniści, zwani kossinowcami-dnieprowcami, którzy - na podstawie zacieśnionej definicji archeologicznej kultury słowiańskiej - początek Słowian  na ziemiach datują jedynie na VI w., ich praojczyznę lokują jedynie nad środkowym i górnym Dnieprem, a ich genezę ustalają tam na czas niewiele wcześniejszy. Za nimi poszli niektórzy polscy genetycy z kręgu medycyny sądowej, np. K. Rębała i zesp. 2007, którzy badając pochodzenie dzisiejszych Polaków, nie rozróżniają ich chromosomowych haplogrup SNP, a biorąc pod uwagę tylko haplotypy STR, nieraz bardzo podobne mimo odległych pochodzeniem haplogrup SNP, oceniają ich podobieństwo czy różnorodność względem haplotypów innych populacji i na tej podstawie orzekają o dacie ich  genezy w... V czy VI w. i miejscu ich oddzielenia się od innych ludów - nad Dnieprem! Podobna metoda, oparta na mieszaniu haplotypów rozmaitych haplogrup i korzystaniu także z materiału autosomalnego, zawiodła  już wcześniej R. Płoskiego i zesp. 2002 do stwierdzenia, wbrew naukowej genetyce, o wielkiej odrębności Polaków od innych ludów słowiańskich; że pod "względem genetycznym jesteśmy prawie tak samo oddaleni od Moskwy, jak i od Berlina").

         W Rodzie R1a, powstałym zapewne w zji Południowo-Wschodniej, na terenie dawnego Sundalandu (zob. też niżej, tabela mutacji), w trakcie migracji ku Europie lub już w Europie (Kujawy?) powstała kolejna mutacja SNP, oznaczona symbolem M417 i określana obecnie jako haplogrupa R1a1a1, uważana jest za ojcowską dla indoeuropejskich ludów; bowiem pod nią doszło do podziału tej rodziny genetyczne na dwie wielkie grupy. Jedna, z mutacją Z93,  dała początek indo-irańskim i azjatyckim Ariom i ich językowej odrębności. Druga zaś, z mutacja Z283 dała początek wielu ludom europejskim, a zwłaszcza Bałto-Słowianom i ich językom. Niektórzy naukowcy w populacjach Z283 widzą genezę wszystkich indoeuropejskich języków w Europie, także tych w europejskich haplogrupach R1b.

   .

Drzewo R1a  (z dnia 15.10.2013) - w uproszczeniu

Opis powyższego drzewa

1) Haplogrupy R1a-L62 i R1b-M343 wydzieliły się spod R1 około 15.000 lat przed Chr., według nieostatecznego datowania.

2) Haplogrupa M17 (bez mutacji M417) spotykana jest w ilości śladowej w pasie od Arabii do Wysp Brytyjskich; czas ok.6000 lat przed Chr.

3) Haplogrupa M417 to mutacja ojcowska dla małej grupy północno-zachodniej CTS4385 w Europie i olbrzymiej Z645 euroazjatyckiej. Czas rozwidlenia (split, bifurcation) megahaplogrupy M417 - około 4800 przed Chr., może w Basenie Dunaju.

4) Haplogrupa Z645 około 4000 lat przed Chr. uległa  na skutek mutacji Z93 i Z283 oraz migracji ważnemu rozwidleniu na grupę azjatycka i europejską. Rozejście się tych dwóch megagrup Z93 i Z283 z jednej wspólnoty praindoeuropejskiej nastąpiło gdzieś w rejonie Morza Czarnego lub Morza Kaspijskiego.

5) Haplogrupa Z93 dała początek rodu azjatyckiego. To indo-irańscy Ariowie (Indie, Pakistan, Afganistan Kurdystan), Tadżycy, Kirgizi i Żydzi aszkenazyjscy (w Europie).

6) Haplogrupa Z283  to ród europejski. Po kolejnej mutacji, Z282, około 3000 lat przed Chr. uległa rozwidleniu na trzy ważne grupy z mutacjami: Z280, M458 i Z284.

         6a) Haplogrupa Z280 jest ogólnie zwana bałto-słowiańską. Jest najliczniejsza z powyższej trójki. Jej obecność rozciąga się zasadniczo od Bałkanów do Bałtyku i od Wołgi do Alp. Czas i przestrzenność haplogrupy Z280 kojarzy sie z rozwojem archeologicznej kultury ceramiki sznurowej (od 1290 lat przed Chr.). W składzie haplogrupy Z280 znajdujemy m.in. grupy karpackie z mutacją DYS452=28, pomorsko-kaszubską L365, wschodniopruską L366, bałtycką i wschodniosłowiańską Z92, północno-wschodnią L1280 itd. .

         6b) Haplogrupa M458, zwana środkowoeuropejską; powstała prawdopodobnie na terenie Czech (kultura unietycka?), ale rozciągnęła się przez Polskę do Ukrainy. W tej grupie około 2500 lat przed Chr. powstała podgrupa L260 zwana zachodniosłowiańską, a niekiedy nawet polską.

         6c) Haplogrupa Z284, zwana skandynawską, rozprzestrzeniała się głownie na terenie południowej Skandynawii i zachodniej Norwegii (do 30 % miejscowej ludności) oraz w niewielkim procencie na Wysp Brytyjskich i Islandii. Ona zapewne wydajnie uczestniczyła w indoeuropeizacji ludności germańskiej  i celtyckiej.

Drzewo rodu R1a od I. Rożanskiego 
Sierpień 2013( http://r1a.org/index.htm )
 Główne mutacje i czas rozgałęzień i ekspansji. Nazwy przyjęte w środowisku Родство. Ру
Prostopadłe linie wskazują czas rozgałęzienia. Kolory - czas ekspansji (trwałego rozwoju demograficznego).

Ekspansja przestrzenna rodu R1a

Ekspansja rodu R1a w Eurazji (według portalu Eupedia)

         Zadziwiająca jest liczebność, a zarazem rozległość  na mapie  Eurazji ludności z haplogrupą  R1a1a1-M417 z jej podgrupami): od Zachodniej Syberii i Kirgizji na wschodzie, po linię Łaby i wschodnich Alp na zachodzie; od Bałtyku, a nawet wybrzeży Norwegii i zachodniej Szkocji na północy, po Macedonię, Kurdystan, Iran, Afganistan, Pakistan i Indie na południu! Największą częstotliwość tej haplogrupy w Europie, do ponad 60% ludności, stwierdza się w pasie między Bałtykiem a Morzem Czarnym, obejmującym całą Polskę i Zachodnią Ukrainę.

Haplogrupa R1a1a1-M417  na mapie Eurazji Widoczne zagęszczenia w rejonie Polski, Ukrainy, Białorusi i Rosji, północnego Pakistanu i Indii oraz Azji Środkowej (Kirgizja). wg. Chiaroni et al. 2009

         Haplogrupą R1a1a1 wyróżniają się, jak widzimy, szeroko rozprzestrzenione na kontynencie europejskim ludy słowiańskie z bałtyjskimi oraz te, które się dowodnie z ich wspólnoty wydzieliły (łącznie z Kirgizami, Tadżykami i indoirańskimi Ariami (o czym niżej). Mając na uwadze to, że spośród kulturowych wyróżników etnosu język jest zasadniczo najbardziej trwałym dobrem, a według niezmiennej zasady, zakłócanej tylko nadzwyczajnymi zdarzeniami,
 język otrzymuje się w rodzinie od przodków i praprzodków jako podstawowe dobro tradycji rodowej i plemiennej, więc początek słowiańskiego języka wolno i trzeba łączyć z początkiem nie tylko oddziału R-M458, ale i euroazjatyckiego R-M417, a nadto jego substratu trzeba dopatrywać się już w ojcowskiej haplogrupie R1a (gdzieś w Azji Środkowej), lub nawet jeszcze wcześniej - w haplogrupie R1 (tamże?, Azja Zachodnia?), w której języki satemowe hg R1a łączyły się, jako w jednym źródle, z kentumowymi językami hg R1b i wszystkich jej podgrup (zob. niżej).

 6.

Rozwój europejskich Gałęzi Rodu R1a.  PraSŁOWIANIE

         (Szczegółowo o migracji i obecności R1a1a1 w rejonie Dunajca, Popradu i Białej, zob.)

Ludność Europy (haplogrupy)  na początku nowej ery  Haplogrupy ogólnie, według portalu  Eupedia.tree2.  Zob. rozmieszczenie R1a na wschodzie, R1b na zachodzie, I2a na południu i wschodzie, I1, R1a, R1b na północy nordyckiej, N na północy rosyjsko-fińskiej i uralskiej, E w rejonie Grecji.

         Indoeuropejski ród R-M417 około 4.800 lat przed Chr. pojawił się w Europie środkowo-Wschodniej,  prawdopodobnie - według niektórych autorów - od Azji Mniejszej i Bałkanów i  na pewno jakoś uczestniczył  w naddunajskich i środkowo-europejskich procesach rewolucji neolitycznej. W tym czasie w skupionej populacji/rodu R1a1a  musiał się dokonać proces kształtowania się języka i etnosu, najpierw o wspólnym charakterze indo-słowiańskim, a po rozdzieleniu się ludzi z mutacjami Z93 i Z283 - oddzielonych etnosów prasłowiańskiego i indo-aryjskiego.  

Zob. umiejscowienie mutacji M417, A+, na nici chromosomu Y: 8573735 kb (z FTDNA)

         Z tego też, zapewne naddunajskiego czy karpackioego terenu dokonały się po około 3500 lat przed Chr. migracje w różne rejony Europy, na zachód, północ i wschód. Czas i kierunek wędrówek jest dziś rozpoznawany przez warianty haplotypów w STR w haplogrupie R1a1a1, zakodowane w Y-DNA dzisiejszych mieszkańców Europy lub w znalezionych kopalnych szczątkach praprzodków, choć rzadko (bowiem niektóre nowsze plemiona Prasłowian paliły swoich zmarłych; zresztą nie tylko Prasłowianie). Etapy i kierunki migracji pozwalają też  rozpoznać kolejne mutacje SNP, aktualnie wykrywane w Europie i Azji, zwłaszcza przez FTDNA.

         Wynikiem tych migracji był udział R1a1a1 w powstaniu rozmaitych kultur archeologicznych nad Dunajem, zapewne np. ceramiki wstęgowej, oraz na północ i wschód od Karpat, np. kręgu ceramiki sznurowej z kulturami grobów jednostkowych i amfor kulistych. http://en.wikipedia.org/wiki/Globular_Amphora_culture

Potem nad Dniestrem, Bohem i Dnieprem dochodzi być może do symbiozy z ostatnią fazą kultury Cucuteni-Trypolie u wschodnich Karpat, od rzek Prut i Seret do Dniepru, a w strefie północnej - z kulturą Bałtów - fatianowską. 

      Genealodzy genetyczni ustalili, że przodek dzisiejszych wschodnich Słowian z hg R-M417 żył na ziemiach Ukrainy i Rosji  od około 2800-2600 lat przed Chr, Następuje teraz rozwój kultury Prasłowian dalej w kierunku wschodnim, ku Wołdze i Uralowi z jakimś udziałem  w rozwoju kurhanowego kręgu kultury jamowej (którą A. Klosov przypisuje populacji R1b1a2). Na stepach pontyjsko-kaspijskich praindoeuropejskim kulturom przypisuje się też udomowienie konia, stosowanie powozu i upowszechnianie hodowli zwierząt domowych (zob. Renfrew, Archeologia i język, PWN 2001, s. 249).

         (Uwaga. Nie znaleziono dotąd w rejonie Ukrainy i Rosji oczekiwanych przez naukowców genetycznych śladów starszej ludności R1a1a, zwłaszcza takich, których by można datować na czasy ukraińskiego refugium podczas LGM, którego domyślał się już O.Semino i zesp. 2000, tak jak je znaleziono na Bałkanach. Ukraina nie jest więc pierwotną kolebką wszystkich Słowian. Zwłaszcza nie wolno ich genezy datować tam na czasy niedługo przed V wiekiem po Chr., jak to głoszą niektórzy archeolodzy polscy, tzw. skrajni allochtoniści ("dnieprowcy") np. K. Godłowski, a za nimi także niektórzy genetycy (zob. Dyskusja n.5), chyba wprowadzeni w błąd publikacjami znanego niemieckiego archeologa i rasisty Gustawa Kossiny (+1931). Około VI-VII w. po Chr., a więc już w czasach historycznych, ówcześni Słowianie z Ukrainy swoją reemigracją tylko może nieco zasilili osadnictwo południowych Słowian na Bałkanach, przerzedzone klęskami w wojnach z cesarstwem wschodnim oraz na terenie Polski i krajów sąsiednich).

         Dziś na Ukrainie, Białorusi i w Rosji żyje około 50% ludności naszych haplogrup (w niektórych starych miastach do 70%). Genealogia Y-DNA, prowadzona przez A. Klosowa i współpracowników, zidentyfikowała nawet starożytnych założycieli dziewięciu plemion ruskich z czasu około 2000 lat p.n.e i późniejszego, nazwanych imiennie dopiero we wczesnośredniowiecznych zabytkach pisanych, m.in. bliscy nam Wołynianie, Bużanie i Biali Chorwaci (kilka kopalnych szczątków ludzi owego osadnictwa hg R1a1a zidentyfikowano nawet w Krasnojarsku w południowej Syberii).

         Nieco starsze niż na Ukrainie i Rosji, bo z około 2800 lat p.n.e., korzenie plemion R1a1a1 znajdują się na terenie Niemiec, a więc ród ów jest tam daleko wcześniejszy niż geneza Germanów, zwłaszcza tam, gdzie dziś nadal żyje skondensowane osadnictwo także słowiańskiej hg R1a1a1g/g2 Serbołużyczan (choć zwykło się je datować dopiero na wiek VII po Chr.!). Potwierdza to np. niedawne, dokonane w 2005 r., słynne odkrycie i genetyczne przebadanie cmentarzyska kilkunastu zmarłych, a wśród nich trzech męskich osób z hg R1a1a w Eulau, 40 km za Lipskiem nad rzeką Soławą (niem. Saale) w dorzeczy Łaby w Saksonii. Owe groby ofiar jakiejś starożytnej przemocy pochodzą z około 2600 lat p.n.e i wyróżniają się świadectwami bogatej kultury życia rodzinnego i małżeństwa egzogamicznego. Plemię to prezentowało kulturowe środowisko tzw. ceramiki sznurowej, kojarzonej powszechnie z Indoeuropejczykami. Archeologiczny haplotyp mężczyzny z Eulau genetycy kojarzą obecnie ze staroeuropejską lub skandynawską gałęzią, wydzieloną wcześniej z ogólnego pnia.

         Godni uwagi są Nadłabscy Serbowie. jest możliwe, że w jakimś sensie oni, zanotowani przez tzw. geografa bawarskiego jako Zeriuani (Serbianie?), byli tymi, "z których wszystkie plemiona słowiańskie powstały i ród swój - jak zapewniają - wywodzą".  Wśród ludności niemieckiej do dziś około 10% wykazuje haplogrupę R1a1a1, których wspólny przodek żył tam już może około 2700 lat p.n.e. Wyizolowani w niemieckiej społeczności Serbołużyczanie słyną obecnie z tego, ze jest u nich największe w Europie zagęszczenie hg. R1a1a1 (63%). Ale chyba niesłusznie, gdyż jeszcze większe zgęszczenie zostało zauważone na Polskim Spiszu (73%, zob.).

       Z rodem R1a1a1 można ośmielić się kojarzyć powstanie i rozwój środkowoeuropejskiej kultury amfor kulistych (http://en.wikipedia.org/wiki/Globular_Amphora_culture), istniejącej w czasie 3400-2800 przed Chr. z centrum na terenie Polski, która około 2900 lat przed Chr. Przeobraziła się ona w rozległą kulturę ceramiki sznurowej, w tym kulturę grobów jednostkowych i toporów gładzonych (http://en.wikipedia.org/wiki/Corded_Ware_culture). Jej południowy region rozciągał się od Małopolski przez Śląsk i Czechy po Solawę (dopływ  Łaby), z Serbołużyckim Eulau. Północny region tej kultury przylegał do Bałtyku i  rozciągał się od Kujaw i dolnej Wisły, przez Wielkopolskę, rejon dolnej Odry i Meklemburgię po Dolną Łabę (z tym horyzontem można kojarzyć późniejsze R1a1a w jaskini Lichtensteinhohle z ok. 1000 przed Chr.), zob. Dyskusja, n.16.  Kultury amfor kulistych i ceramiki sznurowej powszechnie uważane są za pierwsze indoeuropejskie kultury w Europie. Także słynna kultura łużycka może być w znacznym stopniu przypisana prasłowiańskiemu rodowi R1a1a1.

         Populacje haplogrupy R1a1a1 i jej podgrupy żyją dziś w Polsce w największym w całej Europie jednorodnym zagęszczeniu, bo około 57% ludności Polski.

         Podobnie jak w Polsce, R1a1a1 (bez uwzględnienia podziału na jej podgrupy) pojawia się w Czechach (dziś 30%), w Słowacji (40%), na Węgrzech (32%; poprzednia błędna liczba: 50%), w Austrii - dziś ok. 25% i w Anglii (5% mieszkańców), Irlandii (dziś m.in. klany Donaldów i Douglasów), Szkocji; Norwegii (do 30% mieszkańców części zachodniej).  Stąd właśnie osadnictwo R1a1a1 emigrowało na Wyspy Brytyjskie i do Islandii (dziś tam 23% ludności).  Nadto na Litwie, Łotwie i Estonii dziś odpowiednio 38, 40 i 32%.  

         W sumie, na mapie geno-geografii Europy największe zagęszczenie słowiańskiej oraz "byłej słowiańskiej" hg R1a1a1 ciągnie się szerokim pasem od Bałtyku po Morze Czarne (co jest wodą na młyn tym, którym marzy się Polska "od morza do morza"!).

Procentowe rozmieszczenie czterech podstawowych mutacji (rodów) haplogrupy R1a w Europie
- według diagramu Igora Rożanskiego (stan badań 2013 r.)  (źródło: http://www.rodstvo.ru/forum/index.php?showtopic=1312&st=740)

         Dzieje wczesnych badań genealogii genomicznej w hg. R1a

         Problem pochodzenia Haplogrupy R1a, a zwłaszcza wielkiej podgrupy R1a1a1-M417, jest jednak nadal dyskutowany. Według niedawnej pracy zespołu hinduskich badaczy (np. ostatnio S.Sharma i zesp., styczeń 2009) uważana do niedawna za ojcowską dla R1a1a haplogrupa R1a1-SRY1532.2 (faktycznie jednak R1a-M420) miałaby się wyłonić w północnych Indiach na terenie Kaszmiru; albo w środkowych Indiach (w plemieniu Saharia) około 18.400 lat temu (licząc 25 lat na pokolenie). Tam wśród plemion Kashmiri Pandits zidentyfikowano 9 osób (4% spośród badanych) z tą haplogrupą, a w plemieniu Madhya Pradesh Saharia 13 osób (23% badanych). Według tych badań, na terenie Kaszmiru lub Indii miałaby powstać także następna mutacja, M17 i M198, dająca początek haplogrupie R1a1a. Miałaby ona zarazem dać - według tychże autorów - początek hinduskim Indoeuropejczykom, głównej populacji Indii. Od roku 2010 wiadomo, że mutacja R1a1a1-M417 jest najmłodszą wspólną dla Europy i Indii. Obecnie do indoeuropejskiej populacji R1a1a w Indiach należy do 17% hinduskiego społeczeństwa (ponad 100 milionów ludzi). I co najciekawsze,  ta głównie populacji utworzyła najwyższą kastę hinduską, kapłańskich braminów albo przynajmniej nią liczebnie zawładnęła . Przeciętnie blisko połowa, a w głównej ich grupie - nawet 72% kapłanów-braminów wyróżnia się hg R1a1a, podkreślają badacze hinduscy.  Daty jakoby sugerują, że  z hinduskiej populacji R1a1a miałyby wywodzić się późniejsze populacje Słowian i innych pokrewnych ludów. Autorzy zamieszczają daty tej haplogrupy na Bliskim Wschodzie i w Europie - 11.200 lat temu, a w Azji Centralnej - ok. 8600 lat temu.
           Jednak A. KLOSOW, częściowo wspierany badaniami innych genetyków, wskazał "kolebkę" R1a1a ogólnie w południowej Syberii, w pobliżu Chin. Według  Klosowa powstanie mutacji M420, a zatem i haplogrupy R1a, dokonało się gdzieś w okolicach gór Ałtaju, gdzie wśród niektórych plemion, dziś językowo ałtajskich, tureckich i rosyjskich, występuje ojcowska haplogrupa R1-M173 do 20%, czyli w stosunkowo najwyższym zagęszczeniu;  choć występuje ona także w Azji Środkowej i na Bliskim Wschodzie - w mniejszym procencie).
         Oto przytaczane przez niego fakty:  

 Anatole Klyosov 2009
w piśmie Вестник Российской Академии ДНК-генеалогии (Wiadomości Rosyjskiej Akademii genealogii Y-DNA) Том 2, № 5 2009 август,  w artykule Древнейшие восточно-азиатские ветви гаплогруппы R1a, (Stare wschodnioazjatyckie gałęzi haplogrupy R1a) dokonał obliczeń i ustalił, że
         R1a1a  wywodzi się z południowej Syberii; mutacja M17 (i M198) powstała tam 20.000 lat temu

bowiem na taki czas wskazują  jej haplotypy STR, które Klosov w swojej pracy opublikuje.
         Doszedł do wniosku, że jedna część tej populacji z południowej Syberii wyemigrowała przez północnowschodnie i środkowe Chiny do południowych Indii i Pakistanu; w Indiach stanowi starą populację wśród Drawidów,  ze wspólnymi przodkami z czasu 7000-12000 lat temu.
         Druga część, która pozostała "na miejscu" w Syberii, dała później  początek być może niektórym starym tamtejszym kulturom archeologicznym, jak np. taszbułatowskiej (8000-7000 lat) i Afanasjewo (rejon Ałtaju 4500-4000 lat temu).
         Trzecia zaś część wyemigrowała na zachód, docierając około 12.000 lat temu na Bałkany, by po kilku tysiącach lat około 5000-4000 rozejść się po Europie, w tym także do pontyjsko-kaspijskich stepów, oraz dalej na wschód, za Ural, tworząc kulturę Sintaszta i Andronowo, gdzie uformowała sie populacja Ariów, która w północnych Indiach dała początek młodszej, indoeuropejskiej części R1a1a (o czym niżej).
         Datowanie haplogrupy R1a1a na czas około 20.000 lat pociągnie za sobą wcześniejsze datowanie  powstania także mutacji M173, czyli haplogrupy R1, datowanej przez T. Karafet et al. 2008 na czas 18.500lat temu.
          Klosow jednak dodaje, że konieczne są dalsze ustalenia w temacie datowania i migracji hg. R1 i R1a1a oraz  jej rozprzestrzeniania się.
          Najnowsza publikacja o starych azjatyckich haplogrupach, w tym R1a1a, zob. Shou et al. 2010   Ocena artykułu w Rodstwo.ru

        Klosow, przeprowadzając rewizję dotychczasowego datowania haplogrup europejskich i azjatyckich, w tym także R1a1a (R1a1a1), zauważył, że dokonane przez historyków, językoznawców i archeologów datowanie inwazji półwyspu Indyjskiego przez Ariów z północy i zaistnienie tam indoeuropejskiego języka dopiero na połowę drugiego tysiąclecia p.n.e. jest zgodne tylko z poprawnym datowaniem i genealogią hinduskiego haplotypu R1a1a, wyraźnie identycznego z haplotypem wschodniosłowiańskim, lecz nieco młodszego.
         Bowiem spośród Prasłowian wschodnich, których wspólny przodek wywędrował około 2750 lat p.n.e na ukraińsko-rosyjskie stepy, część populacji migrowała dalej na wschód, na teren dzisiejszego północnego Kazachstanu i południowego Uralu, tworząc tam rozległą kulturę andronowską, z centrum nad Jeziorem Aralskim.

         Prawdopodobnie  z tej populacji niewielka społeczność zbudowała sobie około 1800 r. p.n.e m.in. gród/zamek o nazwie Arkaim na południowym krańcu Uralu. Został on jednak porzucony po około 200 latach. Bowiem po jakiejś katastrofie, którą można kojarzyć z wybuchem około 1628 lat p.n.e wulkanu na wyspie Thera (dzisiejszy jej fragment to Santorini) na Morzu Egejskim i który pochłonął cywilizacje minojską, a na szerokiej przestrzeni północnej półkuli na długi czas zakłócił pogodę (znaczne ciemności i obniżenie temperatury)  ludność Arkaim z R1a1a1 porzuciła gród i udała sie na południe, zaludniając Kirgizję i Tadżykistan (tam dziś wśród ludności - do kilkadziesiąt procent genetycznych ex-Słowian R1a1a1!) oraz północne Indie, a chyba osobno - północny Iran (badania irańskie są dotąd niewystarczające).

           Co do hinduskiej populacji R1a1a1 trzeba wiedzieć i brać pod uwagę, że na podstawie tekstów hinduskiej świętej księgi Rygwedy i innych badań, zwłaszcza archeologii i językoznawstwa, światowa nauka dotąd uważa indoeuropejski lud Ariów, który dał początek kastom braminów hinduskich i hinduskim Indoeuropejczykom, raczej za najeźdźców z północy w połowie II tysiąclecia p.n.e., co potwierdza genealogia genetyczna. Dlatego Genetyka na portalu Eupedia podkreśla: "Kapłańska kasta braminów  składa się niemal wyłącznie z haplogrup R1a1, R2 i J2a (chociaż R1a1a stanowi dwie trzecie z linii), przybyłych w ramach indoaryjskiej migracji z zewnątrz w epoce brązu 3500 lat temu". Genealogia Y-DNA w badaniach A.K. zdaje się potwierdzać pochodzenie językowo indoeuropejskich Ariów od Prasłowian wschodnich, o czym niżej, w rozdziale o ekspansji Prasłowian.

         Obecnie [2012 rok]  już wiadomo,  że gdzieś w rejonie południowego Uralu, Morza Kaspijskiego  lub okolic Jeziora Aralskiego doszło do powstania prężnej populacji z mutacją Z93 i jej synowską L342.2, wykrytą w lipcu 2011 r. Grupa ta żyła zapewne na uboczu od reszty rodu R1a1a1, gdyż potem,  pod nazwą Ariowie, bez przemieszania się z bratnimi Prasłowiańskimi mutacjami spod haplogrupy Z283, migrowała na południe, w kierunku Indii i Iranu, oraz na Wschód, wraz ze swoimi językami z grupy indoeuropejskiej. Mutacje Z93 i L342.2 odróżniają populacje azjatyckie od Europejskich, uważanych do niedawna przez rosyjskich genealogów za nieodróżnialne.

         1. I. Rożanskij i A. Klosow, listopad 2009
- kompendium aktualnej wiedzy o europejskiej części populacji R1a,
(gałęzie przed rozpoznaniem mutacji M458 i haplogrupy R1a1a7)
"Haplogrupa R1a: haplotypy, linie genealogiczne, historia, geografia"
И. Рожанский и А. Клёсов, Гаплогруппа R1a: гаплотипы, генеалогические линии, история, география,
w: Вестник Российской Академии ДНК-генеалогии t.2, nr.6 (listopad), 2009 r., s. 974-1099.

         2. A. Klosow i I. Rożanskij, grudzień 2009
o haplogrupie R1a1a1g, czyli gałęzi środkowoeuropejskiej i zachodniosłowiańskiej
"Podgrupa R1a1a1g - M458 - populacje, geografia, historia"
w: Вестник Российской Академии ДНК-генеалогии t.2, nr 7 (grudzień), 2009 r., s.1200-1216.
w języku rosyjskim, gruntowny komentarz  do pracy Underhilla et al. 2009 (zob. niżej)  w temacie haplogrupy  R1a1a1g-M458, uzupełnienie pracy Rożanskiego-Klosowa
"Haplogrupa R1a: haplotypy, linie genealogiczne, historia, geografia" Вестник t.2, nr 6, 2009 r. (zob. wyżej).

         3. I. Rożanskij i A. Klosow, styczeń 2010
o bliższym genealogicznym związku gałęzi skandynawskich z kirgiską.
"Migracje z południowej Syberii i Azji Środkowej z punktu widzenia genealogii Y-DNA"
Вестник Российской Академии ДНК-генеалогии, tom 3, nr 1, 2010 r.

         4. I. Rożanskij - 2009-2010
kilkanaście map rozmieszczenia gałęzi haplotypów R1a1a1
Google-mapy;

         5. P. Szwarew, Forum Rodstvo.ru, omówienie map i drzew genealogicznych
Гаплогруппа R1a: гаплотипы, генеалогические линии, история, география, И. Рожанский и А. Клёсов

         6. I Rożanskij, A. Klosow, styczeń 2010
"Migracje z południowej Syberii i Azji Środkowej do północnej Europy z punktu widzenia genealogii Y-DNA"
Миграции из южной Сибири и Средней Азии в северную Европу с точки зрения ДНК-генеалогии
w: Вестник Российской Академии ДНК-генеалогии Том 3, № 1 2010 январь
http://www.lulu.com/items/volume_67/8049000/8049755/2/print/8049755.pdf

         Prace rosyjskich genealogów Y-DNA
         Analizą mutacji SNP i STR, czyli haplogrup i haplotypów, oraz budową drzewa filogenetycznego i opisywaniem jego gałęzi   zajmują się głównie rosyjsko-amerykańscy naukowcy. I. ROŻANSKI i A. KLOSOW w swoich obszernych publikacjach dokonują uporządkowania i genealogicznego opracowania obecnej wiedzy o populacjach haplogrupy R1a i jej podgrup oraz ich historii w Europie i Eurazji. Autorzy mają aktualnie do dyspozycji ponad 2000 haplotypów z bazy Ysearch i geograficznych projektów FTDNA oraz z laboratoriów rosyjskich i prywatnych; najwięcej 67-markerowych.

         Praca P. Underhilla (Uniwesytet Stanford)
         Publikacja Underhill et al. (publikacja 4.11.2009), znacznie zmieniła dane wcześniejszych autorów, wskazały na okolice Polski jako na  praojczyznę Słowian i miejsce powstanie polskiej mutacji R-M458 dla słowiańskiej populacji Europy. Oto niektóre dane polskie i wybranych krajów.  
         Czas wspólnego przodka podano w tysiącach lat temu, obliczony jest według stawek Zhivotovsky'ego, a więc chyba niewłaściwie obliczonych i dwu-trzykrotnie zawyżonych.

Na lewo: mapa zagęszczenia, czasu haplogrupy R1a1a (M17) i drzewo genealogiczne grupy  i podgrup. Na prawo: mapa zagęszczenia, datowania i związku z kulturami archeologicznymi populacji R1a1a1g (M458) - według:  Underhill et al. 2009.

http://www.scribd.com/doc/23322591/Underhill-Et-Al-2009-
Separating-the-Post-Glacial-Coancestry-of-European-and-Asian-Y-Chromosomes-Within-Hap-Lo-Group-R1a

         Oto kilka danych Underhilla odnośnie (niestety zawyżonego) datowania populacji R1a1a-M17 i R1a1a1g -M458  w kilku krajach: Polska - lat 11300 i 10700; Słowacja 11200 i 8300; Czechy - 5700; Niemcy 9900 i 7500.
Rosja europejska 8700 i 8000; Ukraina 7400 i 4700; Indie 14000; Pakistan 15000.
         Późniejsze wykrycie w tej słowiańskiej podgrupie kolejnej mutacji, oznaczonej jako L260 (R1a1a1g2) i nazwanej P ("polska") jeszcze bardziej związało początki Słowian z tym rejonem Europy.

         Prace polsko-amerykańskich genealogów P. Gwozdzia i L. Mayki
         W tych pracach Rosjanom dotrzymują kroku, a niekiedy przewodzą polsko-amerykańscy genealodzy -  współpracownicy FTDNA: Peter GWOZDZ (USA) i Lawrence MAYKA (USA), którzy zajmują się genealogią wszystkich haplogrup (a nie tylko R1a), ale jakoś związanych z Polską

         *  *  *  * 

         Najstarsze haplotypy z haplogrupy R1a w Europie zostały w 2008 r. rozpoznane przez A. Klosowa wśród ludności niektórych krajów bałkańskich: Serbia, Bośnia, Kosowo i Macedonia, w materiale, który zebrali i opublikowali M. Perićić i L.Barać. A. Klosow datuje je na około dziesiąte tysiąclecie przed Chr.  Niesprzyjające warunki bytowe (tzw. szyjka butelki) lub dryf populacji zdziesiątkowały ich liczebność i nie pozwoliły im na pełny rozwój demograficzny. Zanim jednak do tego kryzysu doszło, około polowy trzeciego tysiąclecia przed Chr., owe populacje haplogrup R1a1a miały zapewne wydatny wpływ na rozwój archeologicznych kultur naddunajskich, środkowoeuropejskich i dalszych. Archeogenetyka zapewne będzie miała szansę wypowiedzieć się na ten temat, jak to się stało już odnośnie szkieletów z Eulau, Lichtenstein-Hohle, Krasnojarsk itd.
         Zdaniem jednak wielu genealogów genetycznych ów materiał "bałkański", choć zebrany przez solidne ośrodki naukowe,  nie jest w pełni wiarygodny.
         Zespół genetyków P. Underhill et al. (listopad 2009, zob. niżej) wykrył zaś ważną europejską mutację R-M458, tworzącą nową haplogrupę R1a1a1g, datując ją, z grubą przesadą, na dziewiąte tysiąclecie przed Chr. i (dość trafnie) wskazując na rejon Polski jakby na teren jej powstania i jakby na  praojczyznę znacznej populacji Słowian środkowoeuropejskich, zwłaszcza polskich. Kolejno, po wykryciu w haplogrupie R1a1a1g mutacji L260 ustalono haplogrupę R1a1a1g2, która definiuje wśród Słowian gałąź "polską", a raczej zachodniosłowiańską.
         Zaś szczególną zasługą genealoga genetycznego L. Mayki (USA) jest zidentyfikowanie i zorganizowanie testowania ważnej mutacji "azjatyckiej", czyli L342.2, która w olbrzymim rodzie R1a1a1(M417) wydzieliła populacje środkowo i południowoazjatyckie oraz żydów-lewitów aszkenazyjskich.

AKTUALNE PRACE GENEALOGII GENETYCZNEJ

         L. Mayka prowadzi program  FTDNA Polish Project . Rejestruje tam się wyniki analiz przeprowadzonych w pracowniach FamilyTreeDNA dotyczących materiałów z DNA, dostarczonych przez Polaków; internetowa strona przedstawia rezultaty badań i identyfikacje haplogrup Polaków, a w haplogrupie R1a1a1g - podział na klastry, w zależności od haplotypów STR.

         Dokładnym rozpracowaniem polskich haplotypów z haplogrup R1a1a i R1a1a1g zajmuje się P. Gwozdz. Na swojej internetowej stronie Polish clades prowadzi analizę haplotypów, grupuje, oblicza czas populacji i ich migracji. W opublikowanej w JOGG Journal of Gnetic Genealog 5/2 2009 jego pracy  i pojawia się więcej informacji  na temat metody pracy i jej rezultatów (część II). Czas wspólnego przodka haplotypu P .

         Prace zespołu Łukasza Łapińskiego.
         Całością haplogrupy R1a jej mutacji i  podgrup w świecie oraz podziałem na genetyczne gałęzie zajmuje się od czerwca 2011 r. genealog Łukasz Łapiński na stronie  R1a and Subclades Y-DNA Project. 
         (Natomiast podziałem tego rodu na poszczególne kraje lub większe grupy narodowościowe i regionalne zajmuje się strona Cyndi (Kanada):  R1a Y-chromosome Haplogroup Project.)

         UWAGA.
         W rejonie Europy Środkowej nastąpiło spotkanie ludności hg. R1a1a z ludnością kultury pucharów lejkowatych (zapewne hg. I1 i I2), oraz zainicjowanie i/lub upowszechnianie kilku innych kultur, zwłaszcza kultury amfor kulistych i ceramiki sznurowej (Eulau) z toporami gładzonymi i grobami jednostkowymi. Regres demograficzny, trwający w drugim tysiącleciu przed Chr. w rejonie Europy Środkowej, nie był całkowity i  nie oznaczał katastrofy kulturowej, zwłaszcza że na sąsiednich ziemiach dzisiejszej Ukrainy i Rosji Europejskiej tego regresu nie było, co umożliwiło późniejsze wsparcie demograficzne i kulturowe dla ziem rejonu Środkowej Europy.

         Postscriptum.
         Powyższe badania zdają się nie potwierdzać tezy niektórych archeologów o naddnieprzańskim pochodzeniu Polaków i ich haplogrupy R1a, i to dopiero w V wieku po Chr. Co więcej, wyraźnie zauważa się, że Polska leży jakby w centrum starożytnego osadnictwa słowiańskiego haplogrupy R1a. W Rosji np. o rezultatach pobierania próbek DNA wprost pisze się: Poskrob Ruskiego - znajdziesz Polaka ( Поскреби русского - найдешь поляка, Газета.ru 14.01.2008) - jak przedtem, podobno niesłusznie, tam się mawiało: Поскребешь русского - найдешь татарина - 'Podrapiesz Ruskiego, znajdziesz Tatara'.

* * * * *

Haplotypy JTJ.pdf

Archeologiczne (ancient) Y-DNA w Europie.
Tabela i ilustracja zasiedlenia starożytnej Europy według znalezisk archeologicznych Y-DNA;
w kulturach, czasie i procentach (stan badań grudzień 2015)
(źródło: Eupedia, Tomenable/Davidski)

http://s14.postimg.org/mu6jakwv5/Chronological_YDNA.png

http://www.tropie.tarnow.opoka.org.pl/images/ancient.ydna.eur.png

(klik-powiększenie)