......

Ostatnia aktualizacja
tej strony

 25 cze 19

 

 HOME-TROPIE

Wytrzyszczka

wieś i sołectwo w parafii Tropie
gmina Czchów

.
Informacje, nowiny i ogłoszenia 

 

 POZNAJ WIOSKI NASZEJ PARAFII

 WITOWICE DOLNE

 WITOWICE GÓRNE

 WYTRZYSZCZKA

 BĘDZIESZYNA

 ROZTOKA

 TROPIE

 HISTORIA
 DZIEJE TROPIA DO R. 1624

Menu

Wejdź, proszę,
 odwiedź 
nasze strony:

STRONA GŁÓWNA
Informacje stałe paraf.
Topografia Parafii
Święci pustelnicy
Relikwie Świętych
Zwiedzamy Kościół
Zwiedzamy wokół k-ła
Zwiedzamy pustelnię
Zwiedzamy parafię
Najdawniejsze dzieje
Kalendarium histor.
Okruchy historii now.
Wydarzenia nowe
Ogłoszenia niedzielne
Wspólnoty parafialne
Refleksje aktualne
Literatura naukowa
Kontakt z nami

Wioski i szkoły
w naszej parafii

Tropie - wieś
   Szkoła Podstawowa
Roztoka-Brzeziny
   Szkoła Podstawowa
Witowice Dolne
   Szkoła Podstawowa
Witowice Górne
Wytrzyszczka
   Szkoła Podstawowa
Będzieszyna

Kościoły i Święci
mojej małej ojczyzny

Dekanat Czchów
Dekanat Ujanowice
Dekanat Zakliczyn
Parafie nad jeziorami
Definicje i wyjaśnienia
Konkurs regionalny

Braterstwo
kościołów i szkół
śś. Świerada i Benedykta
Polska-Slovensko

1.SANKTUARIA
Tropie-Sanktuarium
Nitra katedrala Zobor
Skalka nad Vahom
2.KOŚCIOŁY
Kysucky Lieskovec
Kubanovo-Sete
Częstochowa
Budzisław
Radostka
Oława
3.SZKOŁY
Nitra -zakladna skola
Trencin -zakladna skola
Skalite -zakladna skola
Witowice -szk.podst.
Wytrzyszczka - szk.p.
4.Inne zakątki braterstwa

Ine zakutia bratstva
Masok baratsagszogletek

Genealogie
prywatne i parafialne

Pietrzakowie
Janikowie
Szlagowie
Fiutowie
Gierałtowie



GRATULUJEMY CI !
Od maja 2003 r.
jesteś
 
 
miłym gościem
tej witryny
 

Jeśli zalecisz ją
swoim przyjaciołom,

 
będziemy wdzięczni!

 

AUTOR
i webmaster witryny:
ks. St. Pietrzak

© Copyright
by Parafia Tropie

 

 

.

   Położenie, topografia, nazwa " Wytrzyszczka"
   oraz coś z historii i dnia dzisiejszego

1. Położenie
   
Miejscowość WYTRZYSZCZKA należy do gminy Czchów, w powiecie brzeskim.
Pod względem kościelnym należy do parafii Tropiedekanat Czchów. Odległość do kościoła 1-4 km.
    Położona jest przy drodze krajowej nr 75, na trasie Brzesko-Nowy Sącz, biegnącej tu wzdłuż brzegu Jeziora Czchowskiego, w odległości po 25 km zarówno od Brzeska, jak i od Nowego Sącza.
    Od wschodu granicą jest brzeg Jeziora Czchowskiego na Dunajcu, od północy graniczy z wioską o nazwie Będzieszyna, od zachodu z wsiami Iwkowa i Połom Mały, a od południa - Witowice Dolne.

    Położenie Wytrzyszczki i dostęp drogowy zobacz na mapie
Aby poznać dostęp drogowy, użyj odpowiednich kierunkowskazów W, N, E i S.
Aby poznać węższą lub szerszą okolicę, zaznacz na podziałce odpowiednią liczbę.

Wytrzyszczka
Widok spod szczytu Głowacza na fragment wsi,
Jezioro Czchowskie z zaporą oraz - po prawej - wzgórza Chabaliny
między Tropiem a jeziorem.
(Zdjęcie ze strony www.czchow.pl )

2. Topografia
    Wytrzyszczka jest wioską górzystą. Najniższym jej punktem jest poziom Jeziora Czchowskiego, 233 m n.p.m., a najwyższym - góra Głowacz, 410 m n.p.m. oraz nienazwanej góry nad Zalesiem, 411 m n.p.m.
    Część południowa, Zalesie, jest oddzielona od reszty wsi Granicznikiem, wypływającym spod szczytu Machulca (480 m n.p.m.), w dolnym biegu zwanym także Iwkowskim lub Czarnym Potokiem, wpływającym do Dunajca u podnóża zamku Tropsztyn.
    Ze wschodniego zbocza Głowacza w Wytrzyszczce - wspaniały widok na jezioro i zaporę wodną w Czchowie, romański kościół w Tropiu i dolinę Dunajca! Z zachodniego - widok na rozległą dolinę Iwkowej. Zobacz: Parafia Iwkowa.
    Z pól przysiółka Zalesie w Wytrzyszczce - uroczy widok na dolinę i kościół w Tropiu.

3. Nazwy: Wytrzyszczka, Parkoszówka, Zawrót (Zawrocie), Tropie i Tropsztyn.
   
a)
Najdawniejsze zapisy dziwnej nazwy Wytrzyszczka tej wsi występują jakby w trzech formach: Wytrzyska, Wytrzeszczka (Wyczeszczka) i Wytrzyszczka. Na ich podstawie nie udało się dotąd nauce ustalić pochodzenia ani znaczenia tej trudnej  do wymówienia i napisania nazwy. Można ją łączyć ze słowami: tryskać, trzeszczeć lub wytrzeszczać (np. oczy). Wyraża ona może jakieś cechy lub obyczaje ludzi, albo ukształtowanie lub wygląd terenu.  Najdawniejszy zachowany zapis nazwy Wytrzyszczka pochodzi z roku 1420.
    b) Nazwa drugiej części wsi, Parkoszówka (na Zalesiu), pochodzi zapewne od imienia Parkosz, pierwszego jej właściciela. Nazwa znana jest już z dokumentu z roku 1421.
    c) Nazwa trzeciej części wsi, Zawrót lub Zawrocie (nad lewym brzegiem Dunajca) ma charakter topograficzny i nawiązuje go biegu nurtu Dunajca, który płynąc od Rożnowa ze wschodu, pod zamkiem Tropsztyn gwałtownie zawraca w kierunku północno-wschodnim. Z zapisaną nazwą Zawrót spotykamy się już w dokumencie podziału dóbr Chebdów w 1531 r. Natomiast w najdawniejszej księdze metrykalnej parafii Tropie, prowadzonej od roku 1616, gdy już zamek Tropsztyn przestał zbyt dominować, nazwa Zawrót występuje powszechnie dla tej osady. Widocznie jest lokalną, ludową i od dawna tu istniejącą, w przeciwieństwie do późniejszych jej odpowiedników w postaci Tropie lub Tropsztyn.
    d) Nazwa Tropie, która w średniowieczu, oprócz osady na prawym brzegu (w zakolu Dunajca) obejmowała i położony wzdłuż lewego brzegu wspomniany już Zawrót, znaczy to samo; jest jego greckojęzycznym, u nas spalatalizowanym odpowiednikiem. W środowisku greckim słowo trope lub jego odmiany oznacza 'zakręt na drodze, wir rzeczny, zmienny prąd w zatoce' itp. (od tego samego rdzenia, co nasze słowa tropik 'zwrotnik' i tropikalny 'zwrotnikowy'). Najdawniejszy zachowany zapis tej nazwy, odniesiony do Chebdy z Tropsztyna, pochodzi z roku 1399.
    e) Nazwa zamku Tropsztyn, którą określano  niekiedy i posiadłości panów zamku - Zawrót i Tropie - jest złożona z nazwy Tropie i niemieckiego słowa stein, oznaczającego skałę (na której stoi zamek) lub kamieniec (zamek kamienny). W dolinie Dunajca istnieje kilka podobnych nazw kamiennych zamków: Melsztyn, Czorsztyn, Falsztyn i szczytu Rabsztyn. Początek takiej maniery nazewniczej datowany jest na czasy władania w Małopolsce w latach 1291-1304/5 czeskiego króla Wacława II, sprawowanego tu przez jego zniemczałych urzędników. Najdawniejszy zapis nazwy Tropsztyn, jako własności Chebdy, pochodzi z 1390 roku. Jednak tzw. zapiska tropska, pochodząca z roku ok. 1626 i przekazująca tradycje rodu Ośmiorogów-Gierałtów, odnosi tę nazwę już do roku 1231, podając zapis jednego z członków rodu: Dobroslaw Osmorous de Tropstin -  'Dobrosław Ośmioróg z Tropsztyna' oraz dla roku 1240: Gniewomier de Tropstyn albo Tropie - 'Gniewomir z Tropsztyna albo Tropia'.
    f) Tropsztynowi nadawano też nazwę Rożków. Jej uzasadnienie - poniżej, w historii.
    g) Sporadycznie lewobrzeżnemu Tropsztynowi i Zawrotowi (Zawrociu) udzielała się także nazwa Święty Świerad, pochodząca od imienia lokalnego świętego, bardziej jednak pasująca do ziemi po prawym brzegu Dunajca. Jej uzasadnienie - także poniżej, w historii.

4. Coś z historii (wersja z 19.10.2004)
   
Obecna Wytrzyszczka powstała z trzech dawnych wsi. Pierwszej - rdzennej Wytrzyszczki, położonej na górze pod szczytem Głowacza ; drugiej - Parkoszówki, leżącej na południe od potoku Granicznik, zwanego też Iwkowskim lub Czarnym Potokiem, na dzisiejszym Zalesiu;  trzeciej - Zawrotu (Zawrocia), przyległego do brzegów Dunajca, w miejscu jego  zakola.
    Z pisaną wzmianką o Wytrzyszczce spotykamy się już w 1420 r. W roku 1421 wymieniana jest wśród licznych posiadłości rodu Chebdów z Tropsztyna, obok innych jego wsi: Witowice, Parkoszówka (na dzisiejszym Zalesiu),  Będzieszyna, Trąbki przy  Świętym Świeradzie, Tęgoborza, Białawoda i Świdnik. Te trzy ostatnie wsi, dotąd występujące w rękach jednego pana, w tym akcie zostały na stałe oddzielone  od klucza tropskiego.
   
    Z historycznego punktu widzenia najbardziej interesujące są jednak dzieje Zawrotu, a to ze względu na zamek Tropsztyn, wybudowany na wyniosłej skale na brzegu Dunajca oraz ze względu na fakt, że stanowił on jedną całość gospodarczą i administracyjną z położonym na przeciwległym brzegu Dunajca Tropiem, zdominowanym przez trzy ważne elementy: znaczący ośrodek życia parafialnego, sięgający XI wieku romański kościół oraz sanktuarium świętego pustelnika Świerada.
    Dlatego też do roku 1624 historia rdzennego Zawrotu, tożsamego z pierwotnym kształtem Tropia, położonego po obu brzegach Dunajca, jest wspólna, jak sama nazwa Tropie/Tropsztyn i inne jej wersje.

   Z dziejów Zawrotu po 1624 roku.
   Tropsztyn popada w ruinę materialną i tylko okresowo bywa zamieszkiwany, ale natomiast  wzbogaca się w interesujące i bogate tradycje i legendy, które obecnie poznają nawiedzający odbudowany już zamek turyści z całej Polski (do czego i Ciebie zachęca piszący te słowa). Pierwsze sondażowe badania archeologiczne na zamku przeprowadził w 1863 r. Sądzecczanin  Szczęsny Morawski. Był to zarazem początek archeologii na Sądecczyźnie; Tropsztyn  przecież położony jest jakby w bramie Sądecczyzny, patrząc od strony Krakowa. Kolejne badania archeologiczne na Tropsztynie prowadzi w 1967 r. Karpacka Ekspedycja Archeologiczna, którą kierował prof. Andzrzej Żaki.
    Od roku 1970 właścicielem ruin zamku był wicemarszałek Sejmu PRL Andrzej Benesz, aż do tragicznej jego śmierci w wypadku drogowym w roku 1976. Po nim właścicielem Tropsztyna został Andrzej Witkowicz. Po przeprowadzeniu kolejnych badań archeologicznych przez Pracownię Archeologiczno-Konserwatorską w Tarnowie, zamek przez właściciela-biznesmena został odbudowany i obecnie służy wystawom kulturalnym i celom turystycznym.

Tropsztyn na Zawrocie, po odbudowie i nadbudowie;
z widokiem na prom w Wytrzyszcze i fragment Jeziora Czchowskiego

5. Stan dzisiejszy Wytrzyszczki
   
Obecnie, w 2004 r., cała wioska Wytrzyszczka liczy 462 mieszkańców zameldowanych na stałe (co nie oznacza tu przebywających!) oraz 6 osób zameldowanych na pobyt czasowy.
Wioska ma wodociąg i gaz oraz jest dobrze stelefonizowana. Przystanek autobusowy w miejscu.
    Ozdobą i atrakcją turystyczną  Wytrzyszczki jest zamek Tropsztyn (zob. zdjęcie), który przyciąga turystów nie tylko swoim wyglądem w scenerii bajkowej przyrody na brzegu Dunajca (zob. zdjęcie), ale także bogatą historią i barwnymi legendami o zbójeckiej przeszłości dawnych jego mieszkańców i ukrytym tam skarbie Inków peruwiańskich.
    Chwała za to dzisiejszemu gospodarzowi: właścicielowi  i Fundacji Zamku Tropsztyn!
    Zwraca na siebie uwagę także stylowo wystawiony budynek szkoły podstawowej.
Turystów cieszy także prom na Jeziorze Czchowskim; funkcjonujący bezpłatnie, bywa wykorzystywany przez nich dla przyjemnej przejażdżki na drugi brzeg jeziora i z powrotem.

    Z górnej Wytrzyszczki niedaleko do kościółka na przysiółku Kozieniec (zobacz), gdzie w sanktuaryjnym obrazie czczony jest Jezus Miłosierny.

 


 


   Szkoła, poczta, wspólnoty, organizacje i firmy 

 1. Szkoła

    Szkoła podstawowa, sześcioklasowa posiada własną stroną internetową. Tam najważniejsze informacje. Zobacz:
Szkoła Podstawowa Św. Benedykta w Wytrzyszcze
    Gimnazjaliści z Wytrzyszczki uczęszczają do gimnazjum w Czchowie, a młodzież - przeważnie do szkół w Czchowie.

2. Poczta
Mieszkańców Wytrzyszczki obsługuje poczta w Czchowie: 32-860 Czchów.

3. Wspólnoty i organizacje

4. Firmy
 


 

      .
   Znaczniejsze wydarzenia
   i osiągnięcia wsi w ostatnim czasie

    W tym roku wykonano bardzo ważny odcinek drogi gminnej: doliną Iwkowskiego Potoku połączono Wytrzyszczkę koło zamku z Iwkową - 300 m drogi asfaltowej.
    W Wytrzyszczce Górnej wykonano 120 m drogi asfaltowej w kierunku gospodarstwa J. Bodka.
    Wzdłuż drogi krajowej nad Dunajcem, w ramach jej modernizacji, aktualnie powstaje nieomal nowy chodnik na całej długości.
    Staraniem Związku Gmin Jeziora Rożnowskiego i Czchowskiego wybudowano parking przy promie i teren rekreacyjny nad jeziorem.
    GS w Czchowie odbudował spalony w ubiegłym roku sklep przy promie, bardzo potrzebny nie tylko dla mieszkańców, ale także dla pielgrzymów i turystów, przeprawiających się promem do Sanktuarium św. Świerada w Tropiu.

  
 

.
Nasze gratulacje
i życzenia dalszego dobra dla nich
 


 

   Osiągnęli osobisty sukces w nauce,
   sztuce, gospodarce, sporcie, służbie społecznej

    Ks. Czesław HAUS, kapłan tarnowskiej diecezji. Jako duszpasterz w Dębicy był organizatorem lokalnego festiwalu młodzieżowej muzyki religijnej. Jako misjonarz w Peru stał się budowniczym dużego kościoła Miłosierdzia Bożego w ubogiej dzielnicy stolicy Peru, Limie.
    Zobacz sprawozdanie z konsekracji tego kościoła, w którym pracuje nasz rodak,
ks. Czesław Haus / Padre Jose Haus
    Kazimierz GORYCA, absolwent muzykologii Wyższej Szkoły Pedagogicznej, emerytowany nauczyciel szkoły podstawowej w Wytrzyszczce. W pracy szkolnej prowadził szkolny zespół muzyczny i chórek, który wielokrotnie wyróżnił się na terenie gminy Czchów. Pełni posługę organisty w kościele w Tropiu i prowadzi przykościelną scholę "Eremitki", która służy nie tylko miejscowej parafii, ale także już wielokrotnie ubogacała liturgię mszalną na uroczystościach odpustowych na Słowacji, w sanktuariach śś. Świerada i Benedykta na Skałce koło Trenczyna
zob. np. Skalka nad Váhom Pútnické miesto sv. Svorada a Benedikta , i w Nitrze.
Podstawy gry organowej przekazał już licznym uczniom, wśród których blisko dziesięciu pracuje jako organiści w kościołach.

  
 

   Przeszli do wieczności.
   Światłość Wiekuista niechaj im świeci!  
 


 


   Ogłoszenia społeczne

Nie zapominamy o patriotach - bohaterach,
męczennikach Katynia

Władysław IWAŃSKI
starszy posterunkowy Policji Polskiej

Władysław IWAŃSKI urodził się, jak wskazuje zapis metrykalny, 18 listopada 1897 (nie w grudniu, i nie w 1891,  jak błędnie podaje  NLK, s.109) w Wytrzyszczce, jako syn Marcina i Łucji Wojsyk (w innych zapisach Wojsik i Wójsik, ale nie  Wojzyk, jak podano w NLK).
Przez swoje narodziny w Wytrzyszcze (parafia Tropie, gmina Czchów) Władysław Iwański jest więc na zawsze związany z tą miejscowością.

         Jednak jego rodzina, z której się Władysław wywodzi, bardziej związana jest z Krasnem Potockiem (parafia Chomranice, gmina Chełmiec). Jego ojciec, Marcin, był synem Katarzyny Iwańskiej, a matka, Łucja Wojsyk - córką Józefa i Marii Olesiak z Krasnego Potockiego. Rodzina początkowo zamieszkiwała w Krasnem Potockiem 62. Co najmniej w latach 1897 - 1912 zamieszkiwali w Wytrzyszczce 58 (na Zalesiu), w domku przez siebie zbudowanym (po nich, od 1918 r., tam zamieszkiwał jeden ród pod nazwiskami: Maciasiowie, Szotowie, Gorylowie i Cięciwowie). Byli też związani z Będzieszyną, gdzie Marcin pracował jako stróż lasów dworskich. Po zakupieniu w roku 1912 od Michała Olesiaka gospodarstwa i domu w Krasnem Potockiem 83, rodzina Iwańskich powróciła do tej, rodzinnej miejscowości.

         Władysław miał pięcioro rodzeństwa.

1) Józef, zapewne najstarszy, wraz z żoną Weroniką po roku 1925 odziedziczył po rodzicach dom i gospodarstwo (Krasne Potockie 83) i pozostał na ojcowiźnie, którą jego potomkowie dzierżą do dziś. Mieli pięcioro dzieci: Ignacego (ożenionego w Limanowej), Marię (Dziedzicową, pozostałą na ojcowiźnie), Annę (Łagoszową, Wola Marcinkowska), Czesława (ożenionego w Chełmcu) i Emilię. Ta była nauczycielką w Witowicach Dolnych; poślubiła  Stanisława Strzeleckiego, sybiraka, a późniejszego żołnierza armii Andersa i uczestnika walk o Monte Cassino - odznaczonego za waleczność i zasługi dla Ojczyzny; jako bezdzietni wychowywali w Nowym Sączu dwóch wnuków Józefa, synów Dziedzicowej.

2) Mikołaj, ur. 7.9.1886 w Krasnem Potockiem 62,  później zamieszkały w Wytrzyszcze 58, zawarł 31.1.1911 r. związek małżeński w Tropiu z Bronisławą Myrlak, córką Wincentego i Józefy Kucia, ur. w Chomranicach i zamieszkałą w Trąbkach (Piaski Drużków), parafia Tropie. Mikołaj zmarł przed 1925 rokiem (przypuszczalnie na I wojnie światowej), pozostawiwszy synów Jana i Juliana.

3) Domicela, po mężu Kozikowa, także zmarła około wojny, pozostawiwszy dzieci: Franciszka, Marię i Katarzynę.

4) Zofia, po mężu Pieniążek, po podobnej wczesnej śmierci pozostawiła córkę Helenę.

5) Katarzyna, najmłodsza, urodziła się 17.5.1901 w Będzieszynie nr 1 (dworskie), gdzie jej ojciec Marcin był stróżem lasów dworskich. Prawdopodobnie zmarła w swojej młodości.

         Metryka chrztu Władysława Iwańskiego w parafii Tropie:

  

         W księdze metrykalnej dla wsi Wytrzyszczka w miejscu numeru domu jego urodzenia wpisano pytajnik. Oznacza to chyba, że w chwili jego urodzenia rodzina nie miała stałego zamieszkania. Z innych zapisów wiadomo, że zatrzymali się w Wytrzyszczce pod nr 58 na Zalesiu. Możemy przypuszczać, że byli krewnymi Andrzej Iwańskiego, pochodzącego ze Zbyszyc, od 1896 r. męża Marii Orlik z osiedla Potoki nr 48, a od 1905 r. męża Agnieszki Zając, os. Potoki nr 77, później 86 (teraz tam Ciarachowie i Czubowie).

        Podczas I wojny światowej Władysław Iwański walczył w 20 (galicyjskim) pułku piechoty armii austriackiej. Był uczestnikiem wojny polsko-bolszewickiej w 1920 r. w szeregach 1 pułku strzelców podhalańskich. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości służył od 1921 r. w policji. Przed wybuchem II wojny światowej był zastępcą komendanta posterunku w miejscowości Słupia (powiat Włoszczowa, świętokrzyskie).
         Po wcieleniu do wojska był we wrześniu 1939 ewakuowany na południowo-wschodnie tereny Rzeczypospolitej, gdzie po 17 września w nieznanych okolicznościach dostał się do niewoli sowieckiej. Więziono go w obozie w Ostaszkowie (
Осташков), na północny zachód od Moskwy.

         5 marca 1940 r.
         Ławrientij Beria – Komisarz Spraw
Wewnętrznych ZSRR skierował do Józefa Stalina 
notatkę nr 794/B (zob.obok), w której orzekł, że:
         polscy jeńcy wojenni (14 736 osób), w tym z Ostaszkowa, oraz więźniowie w więzieniach Zachodniej Białorusi i Ukrainy (dodatkowo 18 632 osoby,  w tym ogółem 57 proc. Polaków),
         stanowią "zdeklarowanych i nie rokujących nadziei poprawy wrogów władzy radzieckiej"
      oraz stwierdził, że wobec tego NKWD uważa za uzasadnione:
1) rozstrzelanie 14,7 tys. jeńców i 12 tys. więźniów, bez wzywania skazanych, bez przedstawiania zarzutów, bez decyzji o zakończeniu śledztwa i aktu oskarżenia,
2) zlecenie rozpatrzenia spraw i podejmo-wania decyzji trójce w składzie: Wsiewołod Mierkułow, Bogdan Kobułow, Leonid Basztakow.
         Notatka ta posiada cztery zatwierdzające podpisy: Stalina, Woroszyłowa, Mołotowa i Mikojana oraz dopisanie Kalinina i Kaganowicza.
         Zgodnie z notatką (której pierwsza strona z podpisami jest tu wyżej prezentowana)  Biuro Polityczne Komitetu Centralnego Wszechzwiązkowej Komunistycznej Partii Bolszewików tego dnia wydało decyzję nr P13/144 z zaproponowaną przez Berię treścią.

          14 marca w gabinecie Bogdana Kobułowa, szefa Głównego Zarządu Gospodarczego NKWD, odbyła się narada. Uczestniczyło w niej kilkanaście osób, wśród nich szefowie Zarządu NKWD obwodu smoleńskiego, kalinińskiego i charkowskiego, ich zastępcy oraz komendanci wojskowi zarządów obwodowych NKWD. To im wówczas zlecono wymordowanie jeńców.

         22 marca Beria wydał rozkaz nr 00350 "O rozładowaniu więzień NKWD Ukrainy i Białorusi";  w tych więzieniach większość więźniów stanowili polscy oficerowie i policjanci.

         1 kwietnia z Moskwy wyszły trzy pierwsze listy – zlecenia skierowane do obozu ostaszkowskiego. Zawierały wtedy nazwiska 343 osób i były początkiem akcji "rozładowania obozów".

        Tak więc po 5 maja 1940 Władysław Iwański został wywieziony na śmierć i zamordowany przez NKWD w Twerze (Tверь / Калинин)  200 km od Moskwy, wraz z 6,3 tysiącami innych, podobnych więźniów polskich. Tam "specjalistą" od zabijania polskich jeńców był słynny kat Stalina, Wasilij Błochin (Васи́лий Миха́йлович Блохи́н), dziś najsłynniejszy w świecie kat.

Dmitrij Tokariew był w 1940 r. naczelnikiem zarządu NKWD w Twerze/Kalininie. W 1991 r. Tokariew, emerytowany generał KGB ( już nie żyje), złożył zeznania przed rosyjskim prokuratorem. Oto fragmenty:

"Z Moskwy przysłali nam Wasilija Błochina [główny kat NKWD], Nikołaja Siniegubowa, zastępcę szefa Głównego Zarządu Transportu NKWD, i Michaiła Kriwienkę, szefa sztabu wojsk konwojowych NKWD. Mieszkali w wagonie na stacji, na ślepym torze. W rozstrzeliwaniach uczestniczyło ok. 30 osób. To była grupa, którą stworzył Błochin. Byłem zobowiązany udzielić mu pomocy w ludziach. Technologia była wypracowana przez Błochina i komendanta naszego Zarządu NKWD Rubanowa. Oni obili wojłokiem drzwi wychodzące na korytarz, by nie było słychać strzałów. Następnie wyprowadzali skazanych, przez korytarz skręcali w lewo, gdzie była „czerwona świetlica” [pomieszczenie propagandowe z popiersiem Lenina]. Tam sprawdzali według listy – czy zgadzają się dane. Niezwłocznie zakładali kajdanki i wprowadzali do celi, gdzie dokonywano rozstrzelania. Ściany celi też były obite materiałem dźwiękochłonnym. Wprowadzali i strzelali w potylicę. Błochin włożył swoją odzież specjalną: brązową skórzaną czapkę, długi skórzany brązowy fartuch, skórzane brązowe rękawice z mankietami powyżej łokci. Na mnie wywarło to ogromne wrażenie – zobaczyłem kata! Pierwszy raz rozstrzelali 300 ludzi w jedną noc. Rozstrzeliwanie kontynuowano już po wschodzie słońca. Wtedy Błochin zarządził, że tak być nie może: „Więcej niż 250 jednego dnia nie przywozić”. Polskich jeńców rozstrzeliwano z przywiezionych niemieckich waltherów. To dobrze wiem, bo z Moskwy przywieźli ich całą walizkę. Cela śmierci, cóż – to był niewielki pokój. Z tej celi było wyjście na podwórko. Tamtędy wyciągali zwłoki, ładowali na samochód. W jednej ciężarówce mieściło się 25-30 zwłok. Brezentem się nakrywało. Gdy poruszyłem problem robotników do kopania grobów, wyśmiano mnie. Koparka potrzebna! Błochin przywiózł ze sobą dwóch operatorów. A samą koparkę znaleźli w Kalininie. Operatorzy pomagali przy wyładunku zwłok – każde oddzielnie musiano wyrzucać. A później zasypywali koparką. Policzcie. Po 240 ludzi w dzień, a w sumie ponad sześć tysięcy. To trwało więc z miesiąc. A gdy już zakończyli tę całą brudną sprawę, to moskwianie urządzili w swoim wagonie salonce coś w rodzaju bankietu. Samych egzekucji nie widziałem, ale to widowisko było najwidoczniej okropne, skoro Rubanow postradał zmysły. Pawłow, mój zastępca, zastrzelił się. Sam Błochin – podobno zastrzelił się. Oto co to wszystko znaczy".
Zob. Miednoje.
Błochin został pochowany w alei zasłużonych (Новодевичье кладбище) w centrum Moskwy!!!

         Zamordowanego Władysława Iwańskiego pochowano, jak i innych polskich współwięźniów, w Miednoje (Mедное) koło Tweru, o czym świadczy lista wywózkowa nr 54/1, poz. 72.

         Sprawa mordów zwanych katyńskimi była od początku otoczona surową tajemnicą, a gdy została odkryta -  akcją fałszerstwa. Pod koniec lat pięćdziesiątych XX w. na polecenie Chruszczowa przewodniczący KGB Aleksander Szelepin badał sprawę mordu i po wykonaniu kwerendy przechowywanych przez NKWD, a potem przez KGB dokumentów, w przedstawionej notatce nr N-632-Sz (Н-632-Ш) z 3 marca 1959 r. zaproponował zniszczenie 21 857 teczek personalnych zamordowanych – jak się wyraził: osób byłej Polski burżuazyjnej – jako nieprzydatnych zarówno operatywnie, jak i historycznie, a zachowanie jedynie głównych dokumentów mieszczących się w oddzielnej, niewielkiej teczce.

          Notatka A.Szelepina z 3.03.1959 r. z propozycją zniszczenia ważnych dokumentów: osobowych teczek wszystkich rozstrzelanych w 1940 r. polskich jeńców, w liczbie
21.857
(a więc blisko 22 tysiące!), w tym:
w katyńskim lesie (smoleńskie) - 4421,
w Starobielsku koło Charkowa - 3820,
w Ostaszkowie koło Tweru - 6311,
w obozach Białorusi i zach. Ukrainy - 7305.

         Propozycja została zatwierdzona i wykonana. Zachowano jednak dział z kilkoma najważniejszymi dokumentami, decyzjami najwyższych władz. Otrzymał on nazwę specjalnej Teczki nr 1, która jako jedna z najważniejszych tajemnic ZSRR wchodziła do wydzielonego, specjalnego zbioru dokumentów dostępnych tylko przywódcy KPZR, i przekazywanych mu przy objęciu władzy.

         Dopiero 13 kwietnia 1990 podczas wizyty Prezydenta RP Wojciecha Jaruzelskiego w Moskwie Michaił Gorbaczow przekazał pochodzące z radzieckich archiwów niektóre dokumenty z tej teczki, dotyczące zbrodni katyńskiej, po raz pierwszy oficjalnie przyznając, że zbrodni dokonało NKWD.

         Ekshumacje ciał ofiar w Miednoje prowadzono od 15 do 31 sierpnia 1991 r. w trakcie której odsłonięto jedną mogiłę zbiorową. Wydobyto ok. 240 zwłok, przeważnie w granatowych mundurach policyjnych. Zachowane ubiory i wyposażenie służbowe, przedmioty prywatne oraz zachowane dokumenty – m.in. dwa pamiętniki, wskazały, że byli to prawie wyłącznie polscy policjanci, więzieni w obozie ostaszkowskim, ponadto ich zidentyfikowane nazwiska figurują na listach transportowych NKWD.

         W wyniku badania wydobytych czaszek ustalono, że 169 spośród nich wykazuje obrażenia postrzałowe, przy czym strzelano w tył głowy. Znaleziono ponad 20 pocisków, w tym tylko dwa od Naganta. Pozostałe, kalibru 7,65 mm, były niemieckie. Potwierdziło to zeznania Tokariewa o niemieckiej broni dostarczonej na egzekucję z Moskwy. Po zakończonych pracach 31 sierpnia 1991 r. złożono do grobu ekshumowane szczątki. Podczas kolejnych prac latem 1994 i 1995 r. funkcjonariusze rosyjskiego MSW zidentyfikowali wszystkie masowe groby i przeprowadzili ekshumację w pełnym zaplanowanym zakresie, kończąc etap prac poprzedzających budowę mającego tu powstać cmentarza.

Zob. dokumentacja fotograficzna ekshumacji ofiar w Miednoje
oraz dokumentacja historyczno-fotograficzna ekshumacji ofiar w Miednoje

         Śp. por. Władysław Iwański pozostawił żonę Władysławę, córkę Zofię oraz synów: Tadeusza i Alfreda.

Zob. Lista ofiar katyńskich (na literę I) w Katedrze Polowej Wojska Polskiego w W-wie
                                                                            (tam Władysław Iwański pod nr 4899)

 

Ś.p. st.post. Władysław IWAŃSKI zasługuje także na naszą trwałą pamięć
  w modlitwach i w jakimś pomniku w miejscu publicznym w Wytrzyszczce.

Na zieleńcu przy parkingu koło promu? A może przy zamku Tropsztyn?

 

(Opracowano zwłaszcza na podstawie ksiąg parafii Tropie
i „Nowosądeckiej Listy Katyńskiej” NLK Jerzego Gizy, Nowy Sącz 2009).

Czytaj więcej:
Zbrodnia katyńska

http://ru.wikipedia.org/wiki/Катынский_расстрел
Zbiór podstawowych dokumentów katyńskich w Głównym Archiwum Federacji Rosyjskiej.
Wasilij Błochin "kat Stalina" w Twerze
Więcej artykułów na temat katów
 


 

UWAGI

  -

 
 

Nasze Menu. Startuj ze Strony Głównej!

TROPIE - kościół i sanktuarium
śś. Świerada i Benedykta

Wioski
w parafii Tropie

Kościoły i święci
w regionie

Polsko-słowacko-
węgierskie braterstwo
kościołów i szkół

 STRONA GŁÓWNA
 Topografia Parafii
 Święci Pustelnicy
 Kalendarium histor.
 Zwiedzamy kościół
 Relikwie w kościele
 Zwiedzamy pustelnię
 Zwiedzamy parafię

 Wydarzenia nowe
 Ogłoszenia niedz
 Refleksje aktualne
 Informacje stałe
 Literatura naukowa
 Kontakt z nami
 Ulubione strony
 Okolicznościowe

 Tropie SzP
 Roztoka-Brzeziny SP
 Witowice Dolne
   SzkołaPodst.WD
 Witowice Górne
 Wytrzyszczka SzP
 Będzieszyna
 Najdawn. dzieje 

 Parafie, kościoły itd.
 Dekanat Czchów
    Kościoły i święci DC
 Dekanat Ujanowice
 Dekanat Zakliczyn
 Parafie nad jeziorami
 Konkurs regionalny

Tropie - ojczyzna
Nitra katedrála Zobor
Skalka nad Váhom
Nitra základná škola
Trenčn základná škola
Skalité základná škola
Witowice Dolne szkoła
Wytrzyszczka szkoła

WbM. ks.St.Pietrzak;  pietrzakstan@poczta.onet.pl;  tel. 601 918 322;  Copyright by Parafia Tropie

Str.pryw.-genealog. PIETRZAKOWIE, FIUTOWIE, JANIKOWIE, SZLAGOWIE               Nadto: GierałtowiePolacy-Słowianie