Home
Red. strony xStP |
Genealogia
genetyczna
Trzy ¼ród³a
ludno¶ci polskiej miêdzy |
Ostatnia
aktualizacja 26 mar 23 |
Strona utworzona 28.11.2022,
Genealogia
genetyczna Ba³tos³owian i Polaków
Wstêp
Uwaga. Amator (od ³ac.
amo - mi³owaæ) to mi³o¶nik zaanga¿owany
w poszukiwanie solidnej wiedzy, nauki i tworzenia
Natomiast w czerwcu 2022 roku Edmund Gilbert z zespo³em
wyda³ populacyjnie i genealogicznie opracowany materia³
5500 próbek ze wszystkich krajów Europy zgromadzony w Brytyjskim
Banku Biogenetycznym (w skrócie UKBB lub BBB). Dziêki
zastosowaniu algorytmu Leiden genomy zosta³y podzielone
na genomowe populacje zwane Leiden-klastry. U³atwiaj±
one wybranie tego, co dotyczy populacji genetycznej
Polskiego kraju wy³±cznie lub w powi±zaniu z innymi krajami
Europy. Ukazuj± one, jak siê przekonujemy, ogólnie
nieznan±, ale w ¶rodowisku polskich citizen scientists
ju¿ jaki¶ czas temu sygnalizowan± i teraz potwierdzon±,
wzglêdn± zwarto¶æ genetyczn± naszego spo³eczeñstwa: jego
z³o¿ono¶æ, a zarazem jedno¶æ oraz brak praktyki izolacjonizmu naszych
przodków.
Praca Gilberta. potwierdza nam i opisuje tê
trójdzielno¶æ wspólnoty genetycznej ludno¶ci polskiej.
U³atwia nam ona tak¿e dokonanie kolejnych spostrze¿eñ i
sformu³owanie bardziej pe³nego obrazu genezy ludno¶ci
polskiej w otoczeniu innych spo³eczno¶ci europejskich.
xStP
Genealogia genetyczna
Ba³tos³owian i Polaków
STRESZCZENIE Pierwsza populacja - to po prostu klaster Poland, czyli Polska, lecz bardziej pó³nocna, zwi±zana z praojczyzn± Ba³tów ('£otwa i Litwa'); pe³ni³a rolê jakby ³±cznika miêdzy przykarpack± praojczyzn± Indoeuropejczyków, a praojczyzn± Ba³tów; swoimi komponentami podzieli³a siê najwiêcej i z pe³n± wzajemno¶ci± z klastrem karpackim, poza tym z mniejsza wzajemno¶ci± z klastrem Rosji i Ba³tów, a tak¿e ¦rodkowodunajskim i obydwoma Pó³nocnoba³kañskimi.
Druga populacja - to klaster
CE-Eu-1, czyli ¶rodkowowschodniej Europy, ale
bardziej wschodni, nazwijmy go karpackim bezpo¶rednio
zwi±zany zapewne z obecnie wskazywan± w Polsce
Po³udniowej praojczyzn± Indoeuropejczyków;
klaster ten da³, i to z wzajemno¶ci±, znaczny wk³ad
genetyczny do ekspansji klastra
Poland/Polska.
1.
w opracowaniu E. Gilberta i zesp.2022; https://www.pnas.org/doi/pdf/10.1073/pnas.2119281119 (klinkni aby powiêkszyæ) http://www.tropie.tarnow.opoka.org.pl/images/leidenclusters-vs-birthcountry2.jpg (kliknij tabelê, ab j± powiêkszyæ) (wed³ug tabeli z algorytmu Uniwersytetu Leiden, w opracowaniu E. Gilberta i zesp.2022)
Na dole tabeli w linii poziomej (X),
Po lewej, w linii pionowej (Y)
Wewn±trz tabeli
Klastry polskie
Razem - 300 próbek
urodzonych w Polsce w Brytyjskim Banku Biogenetycznym na
5,500 wszystkich przez Golberta opracowanych.
Klastry, czyli populacje genetyczne urodzonych w Polsce
1)
Klaster Poland
-
ogólnopolski, ale
bardziej ni¿owy i pó³nocnopolski,
to na Mapie cieplnej spo¶ród
urodzonych w Polsce zapewne najbardziej, obok CE-Eu-1,
podstawowy w ramach klasterów/populacji Polski; reprezentuje
go 146 haplotypów
bardziej z Polski Pó³nocnej, zwi±zanych z grup± klastrów
ba³tyjskich pierwotnych ('Latvia & Lithuania'), a teraz ba³tos³owiañskich. Klaster
pó³nocnopolski obok znacznego i wzajemnego udzia³u
genetycznego w
po³udniowo-wschodniopolskim klastrze CE-Eu-1 ma swoje próbki
w klastrach na terenie Niemiec 4,
Czech 1 i Austrii 2, na Ukrainie 18, w
Rosji 8, na Bia³orusi 1 i na £otwie 1 (W sumie w klastrze
Poland/Polska 181 próbek w Brytyjskim Biobanku)
2) Klaster
CE-Eu-1,
¶rodkowo-wschodniej Europy,
bardziej wschodni, czyli karpacki; w Polsce
ogólnopolski, ale bardziej po³udniowo-wschodni,
przykarpacki.
Zobacz i porównaj wszystkie odleg³o¶ci: Rodzi siê pytanie, czy pocz±tek tego zró¿nicowania w regionie karpackim, gdzie rozesz³y siê dwa blisko spokrewnione klastry: karpacki i ¶rodkowodunajski, pierwszy bli¿szy grupie ba³tyckiej, satemowej, drugi bli¿szy klastrom grup zachodnich, kentumowych, nie jest ¶wiadectwem zró¿nicowania siê dialektów satemowego i kentumowego w³a¶nie w tym regionie?
Klaster ¶rodkowodunajski wykazuje znaczne zwi±zki z pó³nocnoba³kañskimi klastrami NW i NE. Ba³kany Pó³nocno-Wschodnie to przede wszystkim Bu³garia i Rumunia. A Ba³kany Pó³nocno-Zachodnie to przede wszystkim Serbia, Bo¶nia i Hercegowina oraz Chorwacja, wykazuj±ce wektor wschodnio-zachodni, jakby ku populacji ¶rodkowodunajskiej w Austrii i dalej.
4) Klaster Latvia & Lithuania, to klastry rdzennie ba³tyckie,
Czwarta, choæ ma³a grupa urodzonych w
Polsce, 6 haplotypów, nale¿y ju¿ dok³adnie
do rdzennie ba³tyckiego klastra £otwa-Litwa. Jest on ponadto
w potomkach oddzielnie na £otwie 42 i £itwie 61, a tak¿e na Bia³orusi 1, Estonii 2, w Rosji
7 i Ukrainie 2, w Austrii 1, Niemcy 4 oraz pojedyncze
próbki w Szwajcarii, Danii i na Wyspach (razem oko³o
130 próbek w Brytyjskim Biobanku).
5)
Klaster Russia,
czyli rosyjski (zachodnio-¶rodkowo-po³udniowy)
6) Klaster N.Ireland & Scotlnad-3 czyli pó³nocny irlandzko-szkocki-3 w dolnej partii mapy cieplnej - to tylko jeden haplotyp jako samotny ¶wiadek dawnej obecno¶ci na polskich ziemiach ludzi kultury lateñskiej - puchowskiej ze S³owacji albo wcze¶niejszych Kotynów z regionu Moraw.
7) Klaster Mixed European, czyli ¯ydzi aszkenazyjscy Sze¶æ genomów z Polski zosta³o dopisanych z klastra Mixed European na górnym obrze¿u mapy. Podobne, w rozmaitych ilo¶ciach, zidentyfikowano w¶ród genomów innych krajów Europy; najwiêcej z Belgii 10, Czech 12 i Niemiec 19 - w sumie 145 próbek w Brytyjskim Biobanku. Wed³ug analizy Gilberta - to genomy raczej ¯ydów aszkenazyjskich. Dwa z nich s± zauwa¿alne tu na mapie PCA Poland, w dolnej czê¶ci obrazu.
Uwaga. 2.Na sprawne oko czeka dolna po³owa mapy cieplnej Leiden-Cluster. Porównanie klastrów Cypru i Niemiec (i kilku pokrewnych krajów) jest jednoznaczne. Czy¿by kiedy¶ na Cyprze, jako w ma³ej ojczy¼nie, kszta³towa³ siê etnos germañski, którego g³ównym przedstawicielem s± dzi¶ Niemcy? Z terenie Niemiec uderza w oczy tak¿e wielka liczba i to rozmaitych, i ró¿nego pochodzenia klastrów (oko³o 30); a panowa³ tam kiedy¶ duch... rasistowski!
2.
Mamy to, na co
czekali¶my? Klastry ¼ród³owe dla polskich klastrów - na linii pionowej (Y)
Klastry docelowe, polskie, jako odbiorcy
genomów lub tylko komponentów genetycznych - na linii poziomej (X)
a)
Poland /Polska bardziej
pó³nocna, choæ ten klaster wywodzi siê zapewne z
praojczyzny ba³tyjskiej, du¿y wk³ad genetyczny otrzyma³
od karpackiego klastra CE-1, ze znaczn± dla niego
wzajemno¶ci±. Najwiêcej klaster Poland/Polska przekaza³
emanuj±cych z polskich ziem genów, m.in.
LZTFL1,
wschodnim s±siadom i zachodniej Rosji (st±d rosyjskie:
"Podrap Rosjanina, znajdziesz Polaka", O.Ba³anowski, 2008), a od
niej za¶ bior±c wyra¼nie mniej. Poland nadto przekaza³a
¶rednio, ale na równi trzem populacjom: CE-Eu-2 czyli
¶rodkowodunajskiej, NE Balkans czyli zapewne
Mo³dawii, Rumunii i Bu³garii, NW Balkans czyli
zapewne Serbii i Chorwacji - ale raczej bez wzajemno¶ci
z ich strony. Poland/Polska do¶æ du¿o da³a
tak¿e Ba³tom czyli
Litwie i £otwie, dostaj±c od nich raczej mniej. Wyra¼nie
przekaza³a tak¿e dla Mixed European, czyli Europejskim
Mieszañcom, tj. ¬ydom, nie otrzymuj±c wzajemnie nic, co
jest zreszt± potwierdzeniem znanego ich izolacjonizmu kulturowego i
spo³ecznego, wiêc i biologicznego
wzglêdem innych populacji. W sumie Poland/Polska okaza³a
znaczn± ekspansywno¶æ genetyczn± na zewn±trz,
przewa¿aj±c± nad asymilacj± komponentów z zewn±trz. z
wyj±tkiem nieco przewa¿aj±cego do niej wp³ywu od grupy
karpackiej. d) Latvia i Lithuania, czyli Ba³towie, przekazali Polsce ma³o, choæ Polska z wiêksz± wzajemno¶ci±; trochê wiêcej dali Rosji, choæ ta z du¿± wzajemno¶ci±; natomiast Finlandii i Skandynawii trochê, chocia¿ bez ich wzajemno¶ci, a nadto ¶ladowo ¯ydom. e) Rosja na mapie cieplnej otrzymuj±c du¿o od Polski (ba³tyckiej), wyra¼nie mniej od siebie przekaza³a Polsce; du¿o przekaza³a Ba³tom (£otwie i Litwie), choæ z ma³± ich wzajemno¶ci±; niewiele Skandynawii i tylko z maleñk± wzajemno¶ci±; troszeczkê Turkom i ¯ydom, ze ¶ladowa wzajemno¶ci±. f) NE Balkans i NW Balkans, czyli Pó³nocno-Wschodnie i Pó³nocno-Zachodnie Ba³kany zasadniczo nie zostawi³y w¶ród Polaków wyra¼nych ¶ladów, chyba tylko ledwie zauwa¿alny na mapie cieplnej ¶lad pó³nocno-zachodnich Ba³kanów. g) Mixed European, czyli ¿ydowscy aszkenazyjscy Mieszañcy Europy zostawili w Polsce podobnie zaledwie tylko ¶ladowe wk³ady jako owoc mieszanych zwi±zków, daleko s³absze ni¿ te polskie, spotykane w ¶wiatowej spo³eczno¶ci ¯ydów. (updt 16.12.22)
Podsumowanie
Takie s± spostrze¿enia
= Dla klastra ¶rodkowodunajskiego CE-Eu-2, czyli
populacji austriackiej i s±siednich, pierwszym ¼ród³em
jest CE-Eu-1 czyli Polska bardziej po³udniowo-wschodnia,
nastêpnie Poland czyli Polska bardziej pó³nocna; s³abo Szwajcaria
i Italia. = Dla klastra Poland, czyli klastra Polski bardziej pó³nocnej, "ba³tyckiej", g³ównym ¼ród³em jest CE-Eu-1 czyli populacja Polski bardziej po³udniowo-wschodniej (Przykarpackiej), nastêpnie populacja Russia i kolejno Latvia & Lithuania czyli Ba³towie.
I tu zapytajmy, co ¼ród³em dla Rosji? Pierwszym jest populacja Poland czyli
Polska bardziej pó³nocna; i w tym sensie naczelny
rosyjski genetyk Oleg Ba³anowski swój wywiad o
genetycznym pochodzeniu Rosjan zatytu³owa³: "Podrap
Rosjanina, znajdziesz Polaka" (Gazeta.ru 14.01.2008);
kolejnym dawc± dla Rosjan to Latvia & Lithuania czyli
Ba³towie, dalej lekko zaznaczone Finnland i NE Balkans,
a nawet polska CE-Eu-1.
ii)
Odno¶nie do polskiego przykarpackiego, a szerzej,
karpackiego klastra (CE-Eu1) zauwa¿amy siê ciekawy szlak jego "darowizn".
iii)
Wzorcowa otwarto¶æ polskich populacji genetycznych na
inne i dwukierunkowo¶æ wymiany
3.
Rezultatem zidentyfikowanych klastrów
ustalenia ich pochodzenia ,
4.
Wszystkie inne dla porównania klastry/populacje
znajdziemy na stronie Gilberta supplementów
Odstaj±ce na lewo od skupiska polskiego próbki polskie
sytuuj± siê na tle skupiska austriackiego;
odstaj±ce poni¿ej skupiska polskiego próbki
5. Niejednoznaczne pokrewieñstwo
W pracy Gilberta znajdujemy niejasn±
wypowied¼:
"Nasze rosyjskie próbki bardziej wystaj± w kierunku
ba³tycko/ukraiñskim przestrzeni genetycznej".
Nie wiadomo wiêc, czy na jakim¶ wykresie "wystaj±" jako
biorcy, czy jako dawcy próbek. Diagram Admixture K=2 do K=5
http://www.tropie.tarnow.opoka.org.pl/images/genetyczna-polska-rosja.jpg
Podobnie wskazuje bardziej czytelny diagram PCA, na którym rosyjskie populacje Kurska i Tweru przynajmmniej czê¶ciowo nak³adaj± siê na PCA Polaków. Diagram PCA Rosja Zachodnia vs Europa ¦rodkowo-Wschodnia
Panslawizm i neoslawizm rosyjski Temat zwi±zków pokrewieñstwa biologicznego czy kulturowego Rosji z innymi narodami nie jest b³ahy. Jest to bowiem zarazem problem polityczny. W pierwszych latach XIX wieku powsta³ w Czechach ruch zjednoczeniowy ca³ego ¶wiata s³owiañskiego, zwany "panslawizm", celem wyzwolenia pozbawionych pañstwowo¶ci przez ówczesnych naje¼d¼ców: rosyjskiego, niemieckiego, austriackiego i tureckiego. Ten ruch wnet zosta³ zdominowany przez ideologów imperializmu rosyjskiego, pragn±cych zjednoczenia S³owian pod patronatem caratu i cerkwi prawos³awnej. To samo sta³o siê w XX wieku, kiedy na pocz±tku w Czechach z inicjatywy przysz³ego prezydenta Masaryka czeski panslawizm przemianowa³ siê na "neoslawizm", k³ad±cy nacisk na wyzwolenie gospodarcze i spo³eczne, szczególnie S³owiañstwa Zachodniego. I ten ruch zosta³ wnet zdominowany przez ideologiê rosyjskiej nadrzêdno¶ci imperialnej, w któr± po czê¶ci uwik³a³ siê tak¿e nasz Roman Dmowski.
Rosyjskie imperium R1a? W obecnym wieku ciekawym w±tkiem historii tej ideologii by³a np. niedawna aktywno¶æ grupy genealogów genetycznych z rodu Y-haplogrupy R1a w redakcji portalu Rodstvo-ru, zw³aszcza redaktorów oddanych ideologii rosyjskiego imperializmu. Kiedy w dniach 70-lecia mordu katyñskiego kto¶ wyrazi³ s³owa potêpienia dla tego ludobójstwa, redaktor z tytu³em profesorskim odpowiedzia³, ¿e Stalin mia³ prawo urz±dziæ Polakom Katyñ, bo powinni oni wiedzieæ o prawach imperium, okazaæ mu pos³uszeñstwo i uleg³o¶æ. W pewnym momencie poproszono aktywistów genealogii genetycznej o podpisy pod petycj± do Rady Najwy¿szej Rosyjskiej Federacji o podjêcie starañ o zlikwidowanie pañstwowych granic, które brutalnie kiedy¶ podzieli³y wielk± rodzinê krewniaków jednego rodu ojcowskiego, R1a. W³a¶ciwie oznacza³oby to wch³oniêcie przez Rosjê przede wszystkim S³owian Zachodnich. Gdy okaza³o siê, ¿e pod t± petycj± nikt nie z³o¿y³ podpisu, bardzo aktywny dot±d portal genealogii genetycznej uleg³ rozwi±zaniu.
Ideolodzy rosyjskiego imperium. Oprócz tej i podobnych ekcentrycznych inicjatyw powa¿nie pracuj± ideolodzy Rosyjskiego Imperium Euroazjatyckiego, g³ównie dorady sztabów wojskowych i prezydenta, np. specjalista od globalpolitik A.Dugin, czy historiograf M. Juriew, autor ksi±¿ki "Trzecie Imperium. Rosja, która powinna byæ" (jakby przepis na realizacjê czerwonego imperium od W³adywostoku po Lizbonê, po likwidacji Polski, Ukrainy i Ba³tów, ostatecznie do roku 2053).
Koncepcja prawos³awnego imperium panrosyjskiego. Wysuwana przez politologów i polityków koncepcja prawos³awia jakby paraimperium, wspomagaj±cego i podtrzymuj±cego polityczno-gospodarcz± jedno¶æ przysz³ego imperium od W³adywostoku do Lisbony, jest pielêgnowana niestety tak¿e w rosyjskim patriarchacie, zw³aszcza przez obecn± g³owê rosyjskiego prawos³awia, patriarchê Cyryla. Jeszcze przed wyborem na zwierzchnika Rosyjskiego Ko¶cio³a Prawos³awnego Cyryl by³ okre¶lany jako zwolennik „prawos³awnego imperium panrosyjskiego” (wg. A. Za³uckij: Igrok global’nogo massztaba).
Eurazyjski imperializm Putina. W koñcu Putin w swoim wyk³adzie historycznym i apelu poprzedzaj±cym najazd na Ukrainê odwo³a³ siê do wiêzów pokrewieñstwa i braterstwa, które go sk³aniaj± do podjêcia "akcji zjednoczeniowej", a w³a¶ciwie likwidacji Ukrainy (mo¿e razem z jej lud¼mi?). Decyzje Putina komentuje by³y prezydent i aktualny jego doradca, minister D. Miedwiediew (12.11.2022): "¦wiatu trzeba przypominaæ o wielko¶ci i bezkresie rosyjskiego ¶wiata".
To pokrewieñstwo Rosji z innymi narodami okazuje siê do¶æ w±tpliwe. Najlepszym sprawdzianem stopnia pokrewieñstwa s± tzw. fragmenty IBD. Kiedy porównamy jakie¶ okre¶lone odcinki genomów dwóch przypadkowych, np. z dwóch s±siednich krajów ludzi, to w nich mo¿emy znale¼æ pewn± ilo¶æ identycznych fragmentów. Je¶li s± identyczne, to znaczy, ¿e pochodz± od wspólnego przodka, s± identyczne przez pochodzenie, st±d skrót IBD. U jednej pary ludzi mo¿na takich fragmentów (a zarazem wspólnych przodków) znale¼æ kilka, kilkadziesi±t lub nawet kilka tysiêcy, jak. np. miêdzy cz³onkami afrykañskiego plemienia Jux albo Kho (w tabelach G. Khvorykha 2020). S³u¿± one do obliczania blisko¶ci rodzinnej, stopnia pokrewieñstwa i innych cech populacji.
A w ogóle, czy domniemane, a nawet prawdziwe pokrewieñstwo upowa¿nia do jakiejkolwiek bratniej zaborczo¶ci i przemocy? Nigdy, w ¿adnej zwyk³ej rodzinie, tym bardziej miêdzy narodami i pañstwami!
Z kim wiêc Rosjanie,
a z kim Polacy lub
inne populacje S³owian maj± najwiêcej wspólnych
fragmentów IBD?
Rosjo, nie gniewaj siê, ale na
twoim diagramie w¶ród najbli¿szych krewnych twoich nie ma
Polski ani Ukrainy!
Rosjo, nie gniewaj siê, ale na polskim diagramie w¶ród
najbli¿szych krewnych Polski jeste¶ dopiero na ostatnim miejscu!
Rosjo, jak wykazuj± tabele IBD,
og³oszone
przez zespó³ G.Khvorykha (2020) z udzia³em rosyjskich
naukowców,
do genetycznego
braterstwa z przeciêtnymi Ukraiñcami i ca³± Ukrain±.
Przecz od Ukrainy!
* * *
- dla Polski, xStP * * *
|